Phân tich đoạn thơ "Người đồng mình thương lắm con ơi..." - phải cố gắng mỗi ngày, không ngừng nghỉ để trưởng thành

 

Đề. Hãy chọn phân tích một đoạn thơ hay một nhân vật truyện giúp em cảm nhận được phải cố gắng mỗi ngày, không ngừng nghỉ để trưởng thành. Trình bày những tác động của đoạn thơ hay nhân vật đó đối với bản thân em.

Bài làm

Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa

Hoa của đất, người trồng cây dựng cửa

Khi ta đến gõ lên từng cánh cửa

Thì tin yêu ngay thẳng đón ta vào

Ta nghẹn ngào, Đất Nước Việt Nam ơi!...( Nguyễn Khoa Điềm )

Những người con đất Việt làm nên một Việt Nam quả cảm, kiên cường. Họ là những con người gan góc không bao giờ khuất phục với trái tim đầy yêu thương. "Nói với con" của Y Phương; làm hiện lên hình ảnh những người người dân tộc miền núi với vẻ đẹp phẩm chất lạ thường. Họ là kết tinh của vẻ đẹp dân tộc, sức sống dân tộc. Những con người rất đỗi giản dị, sáng trong luôn cố gắng mỗi ngày, không ngừng nghỉ để vươn lên trong cuộc sống vượt lên đói nghèo với ý chí mạnh mẽ:

Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc (Nói với con - Y Phương)

Y Phương là nhà thơ luôn mang một tiếng nói riêng vô cùng đặc sắc nhưng mộc mạc, thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi. Bài thơ “Nói với con” là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác ấy của ông. Bài thơ đi vào lòng người đọc một thứ tình cảm gần gũi nhưng thiêng liêng và cao quý, từng câu từ là lời tâm sự của một người cha dành cho con, là những điều mà cha muốn thổ lộ cho con nghe, con hiểu. Mạch cảm xúc chủ đạo của bài thơ chính là tình yêu thương, chia sẻ, gắn bó và giáo dục cho con những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Bằng lời tâm sự, thủ thỉ, trò chuyện, người cha nhắc cho con về cội nguồn sinh dưỡng của mình. Được cha mẹ sinh ra, nuôi dưỡng và yêu thương, đó không những là niềm hạnh phúc của cuộc đời con khi được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, nơi có cả tình nghĩa xóm làng. Cha mong con không ngừng cố gắng vươn lên từng ngày lớn lên trong cuộc sống lao động vui tươi nghĩa tình.

Cha mẹ sinh con đều ước mong con khôn lớn, tiếp nối truyền thống của gia đình, quê hương. Đó là tình yêu con cao đẹp nhất. Người cha nói với con, truyền cho con niềm tự hào về quê hương và bày tỏ lòng mong ước của người cha đối với con.Cha bày tỏ lòng tự hào về người đồng mình gian khổ mà can đảm:

Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

“Người đồng mình” không chỉ cần cù và khéo léo, tình nghĩa và tài hoa, yêu đời mà còn có bao phẩm chất tốt đẹp, đáng “thương lắm con ơi”. Người cha kết hợp động từ “thương” cùng từ chỉ mức độ "lắm" đã thể hiện rõ nét sự đồng cảm, sẻ chia của mình đối với những những khó khăn, vất vả mà cuộc sống mang đến. “Thương” bởi cuộc sống còn nhiều gian khó, “thương” bởi những nhẫn nại, âm thầm, “thương” cả ý chí, bản lĩnh của người đồng mình trên mảnh đất quê hương. “Thương” chính là sự cảm thông, thấu hiểu và sẻ chia. Thương “người đồng mình”  trong bao gian khổ khó khăn và thử thách, bao niềm vui và nỗi buồn cuộc đời đã rèn luyện hun đúc chí khí: “cao đo nỗi buồn, xa nuôi chí lớn”. Câu thơ bốn chữ, đăng đối như tục ngữ, đúc kết một thái độ, một phương châm ứng xử cao quý. Đó là tầm cao của lối sống tâm hồn và ý chí nghị lực phi thường của người đồng mình. Các từ “cao đo”,”xa nuôi” đã thể hiện một bản lĩnh sống đẹp của dân tộc Tày, của con người Việt Nam – không bao giờ lùi bước trước mọi thử thách khó khăn. Người đồng mình tuy sống trong khó khăn, đói khổ nhưng biết cách vượt lên tất cả, vẫn nuôi chí lớn và không ngừng nỗ lực phấn đấu vươn lên.Lời thơ giản dị thấm đẫm lòng tự hào của người cha khi kể về “người đồng mình”, qua đó, ta còn thấy được một trái tim nhạy cảm, một tâm hồn đồng điệu của tác giả với nhân dân mình, hiểu và thương cuộc sống của nhân dân mình.

Từ tiếng thơ tự hào ấy, tác giả cất tiếng lòng mình gửi gắm mong muốn đến con, rằng con hãy sống một cuộc đời bản lĩnh, sống ân nghĩa, thủy chung, tiếp nối những giá trị vĩnh cửu của “người đồng mình”:

Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc

Ba tiếng “dẫu làm sao” chất chứa cả những nhọc nhằn, vất vả của cuộc sống, chứa đựng cả những đấu tranh tâm lý bên trong người cha. “Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn” là một nốt lặng thiết tha nhưng cũng là một tiếng nói đầy quyết liệt, mong muốn con hãy gìn giữ và phát huy những giá trị làm người cao quý của “người đồng mình”. Cha nói với con, dạy bảo con về đạo lý làm người. Trong bất cứ thời gian nào, hoàn cảnh nào “cha vẫn muốn” , cha vẫn mong con biết ngẩng cao đầu và sống đẹp như người đồng mình:

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc

Người đồng mình mộc mạc sống khoáng đạt, hồn nhiên, mạnh mẽ như sông như suối, giàu chí khí giàu niềm tin. Quê hương sau những năm dài chiến tranh còn khó khăn chưa giàu chưa đẹp. Những tính từ “gập ghềnh”, “nghèo đói”, thành ngữ “lên thác xuống ghềnh” càng khắc họa những gian nan, trắc trở, những bấp bênh, vất vả của cuộc sống. Đó là những thử thách mà bất kì ai cũng sẽ phải trải qua, bởi vậy mà cha mong con hãy dùng bản lĩnh để vượt qua. Mặc dù đá gập ghềnh, mặc cho thung nghèo đói nhưng phải lấy đó làm động lực để biết phấn đấu, biết vươn lên trong cuộc sống, làm nên nghị lực phi thường trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Đường đến các bản còn “gập ghềnh”, còn nhà sàn vách nứa, thung còn “nghèo đói” thiếu thốn khó khăn. Nhưng người đồng mình không sợ gian khổ, nghèo đói. Điệp từ “sống” đứng đầu câu kết hợp với các từ phủ định, điệp ngữ “không chê” đã khẳng định một  thái độ sống đầy tích cực trên hành trình cuộc đời. Cha vẫn muốn nhắc nhở không vì những thiếu thốn gian khổ mà chối bỏ hay chê bai quê hương. Dù quê hương vất vả, nhọc nhằn, dù “người đồng mình” có thể có nỗi đau buồn rất lớn nhưng những người con của quê hương không bao giờ quay lưng lại với nơi mình đã từng chôn rau, cắt rốn, cha mẹ đã từng cáy xới vun trồng. Và phải sống khoáng đạt, mạnh mẽ như sông như suối. Hình ảnh so sánh độc đáo “sống như sông như suối’ mang trong đó cả một lời khuyên ý vị của cha cho con, rằng con hãy sống một cuộc đời tự do, rộng mở, dẫu bao thác ghềnh vẫn vượt qua, tưới mát đời bằng những giọt trong xanh. Phải chăng chính cuộc sống nhọc nhằn đầy nỗi khổ đau ấy lại khiến cho “chí lớn” thêm lên, thêm mãnh liệt? Người đồng mình luôn giữ vững tinh thần lạc quan, niềm vui đối diện và vượt qua mọi thử  thách, gian nan bằng ý chí, nghị lực và niềm tin để gắn bó với quê hương. Gửi trong những lời tự hào không dấu giếm đó, người cha ước mong, hy vọng người con phải tiếp nối, phát huy truyền thống để tiếp tục sống có tình có nghĩa, thuỷ chung với quê hương đồng thời muốn con biết yêu quý, tự hào với truyền thống của quê hương.

Bằng thể thơ tự do, giọng điệu thiết tha, trìu mến, những hình ảnh giản dị, mộc mạc, mà chân thực, giàu chất thơ, Y Phương đã viết nên những vần thơ đầy đẹp đẽ. Hình ảnh “người đồng mình” vừa nổi bật lại thật thân thương trìu mến, ai cũng nhận ra mình cũng chính là “người đồng mình”. Với giọng điệu thiết tha, trìu mến và đầy tình yêu thương, nhà thơ Y Phương đã thành công lan tỏa lời tâm tình của mình đến với mọi người. Đoạn thơ đã gợi nhắc trong mỗi chúng ta tình cảm gắn bó với con người, với truyền thống đẹp đẽ của quê hương, dân tộc mình và nuôi dưỡng ý chí vượt lên khó khăn để vững bước vào đời. Từ đó thêm yêu quê hương đất nước, thêm sức mạnh để vươn lên trong cuộc sống, tự hào về truyền thống cao đẹp và vững tin sẽ xây dựng quê hương giàu đẹp bằng chính bàn tay của mình.

 

Đọc bài thơ “Nói với con” của Y Phương em nhận thấy tình cảm và mong ước của một người cha dành cho con, một thứ tình cảm nồng ấm và thiêng liêng, giản dị. Em rất thấm thía bài học người cha dạy con là phải yêu quê hương, yêu lấy cội nguồn gốc rễ của mình và yêu lấy “người đồng mình”. Thời gian trôi qua, ai rồi cũng phải trưởng thành. Cuộc sống và con người sẽ không ngừng thay đổi vì thế, mà con người mới lại cần phải cố gắng mỗi ngày, không ngừng nghỉ, để mỗi ngày ta lại trưởng thành lên một chút. Con người luôn phải học hỏi và tiến bộ để thích nghi với thế giới đang thay đổi. Không một ai là hoàn hảo, nhưng khi ta biết cố gắng hoàn thiện bản thân và vươn lên phía trước, chúng ta sẽ đạt được những thành quả xứng đáng với công sức bỏ ra. Em hiểu rằng những bài học quý báu từ những thất bại và khó khăn sẽ giúp em biết cách vượt qua những rào cản và thử thách trong cuộc sống, biết cách sống có trách nhiệm và ý thức với bản thân và xã hội. Cố gắng mỗi ngày để giúp em khẳng định và tạo nên những giá trị riêng cho bản thân; xây dựng được hình ảnh, và danh tiếng tốt cho bản thân mở ra các cơ hội để phát triển và thành công hơn trong cuộc sống. Em sẽ luôn ghi nhớ và cố gắng mỗi ngày, không ngừng nghỉ để trưởng thành như một câu châm ngôn đã nói: “Không phải lúc nào cố gắng cũng sẽ thành công, nhưng phải luôn cố gắng để không hối tiếc khi thất bại.”

Xã hội đang thay đổi, mọi người đang gồng mình lên để lao động và học tập nhằm đuổi kịp thời đại. Muốn trở thành người mà mình mong muốn em sẽ không ngừng cố gắng, không ngừng trải nghiệm. Là một học sinh em phải nỗ lực học tập chăm chỉ và cố gắng để đạt được kết quả cao trong học tập, không ngừng học hỏi, không ngừng cố gắng vươn lên hoàn thiện bản thân mỗi ngày. Em sẽ hạn chế sống ảo trên mạng xã hội rời xa màn hình smartphone, laptop, TV để khám phá thế giới rộng lớn ngoài kia. Trải nghiệm thật nhiều để sống một cuộc đời không khô khan. Em sẽ không ngại thử thách và khó khăn, giữ thái độ tích cực và coi chúng là cơ hội để phát triển bản thân. Và đặc biệt luôn cảm ơn những người đã giúp đỡ và đồng hành cùng minh trên con đường trưởng thành như cha mẹ, bạn bè…

Năm tháng trôi đi và lịch sử không ngừng biết động, "Nói với con" của Y Phương mãi là những bông hoa không tuổi tựa mùa xuân không ngày tháng. Tác phẩm đã vẽ lên hình ảnh tuyệt đẹp của con người lao động mới. Hình ảnh người Việt Nam trong cuộc sống đời thường cần cù, nhẫn nại, gắn bó với cộng đồng; giàu tình nghĩa, ý chí, nghị lực; vượt qua gian nan, thử thách để xây dựng quê hương. Chúng ta không khỏi tự hào, xúc động về những năm tháng đất nước mình đã đi qua, về vẻ đẹp muôn đời của con người đất Việt. Và ta hiểu thêm, yêu hơn đất nước con người Việt Nam thì ta càng không ngừng học hỏi và đón nhận những thách thức mới trong cuộc sống để có thể có một cuộc sống trọn vẹn.