Bài
làm
Puskin
từng viết: “Linh hồn là ấn tượng của một tác phẩm. Cây cỏ sống được là nhờ
ánh sáng, chim muông sống được là nhờ tiếng ca, một tác phẩm sống được là nhờ
tiếng lòng của người cầm bút”. Thanh Hải đã gửi cả lòng mình, để tiếng lòng
mình cất lên trong “Mùa xuân nho nhỏ”. Bài thơ cũng chính là món quà cuối
cùng nhà thơ dâng trọn cho cuộc đời những yêu thương. Ta cảm nhận được tiếng
lòng tha thiết dành cho thiên nhiên và mong muốn hòa mình vào vẻ đẹp của quê hương
xứ Huế qua đoạn thơ:
Mọc
giữa dòng sông xanh
Một
bông hoa tím biếc
Ơi
con chim chiền chiện
Hót
chi mà vang trời
Từng
giọt long lanh rơi
Tôi
đưa tay tôi hứng.
Thanh
Hải đã chắp bút viết nên hồn thơ "Mùa xuân nho nhỏ" khi nhịp
thở dần yếu ớt, khi miền đất chết đã cận kề. Mùa xuân nho nhỏ là tiếng
lòng của người thi nhân đang hấp hối nhưng chớ lầm tưởng rằng tiếng lòng ấy sẽ
bi quan, u uất. Thi phẩm là viên ngọc được kết tinh từ niềm ái mộ tha thiết của
nhà thơ trước thiên nhiên, đất nước và cũng là nơi Thanh Hải gửi gắm niềm ước
nguyện của mình. Mùa xuân nho nhỏ là một minh chứng rõ nét cho hồn cốt
Huế, nơi mà sắc Huế, vẻ đẹp con người xứ Huế rạo rực, đầy sức sống khiến cho
người thưởng thơ cũng muốn được một lần đặt chân tự mình chiêm nghiệm mảnh đất
đầy nhớ thương này. Với giọng thơ hồ hởi, thiết tha đan xen những
hình ảnh hồn xuân, sắc xuân, Thanh Hải đã dẫn bạn đọc đến với một mùa xuân tràn
đầy tin yêu của mảnh đất Huế kinh kì hoa mộng, của đất nước Việt Nam.
Những
câu thơ của Thanh Hải đưa ta đến bức tranh thiên nhiên mùa xuân với vẻ đẹp tự
nhiên, nhẹ nhàng mà đặc trưng cho mùa xuân xứ Huế:
Mọc
giữa dòng sông xanh
Một
bông hoa tím biếc
"Mọc"
là vươn lên để đón lấy những nắng gió cuộc đời, là sự trỗi dậy, sự thức tỉnh
sau một giấc ngủ đông. Với phép đảo trật tự ngữ pháp, động từ “mọc” được
đặt trước hình ảnh “dòng sông xanh” và “hoa tím biếc”, tác giả đã
gợi được cái sức sống trỗi dậy, vươn mình của vạn vật trước mùa xuân, tô đậm sức
sống mãnh liệt đến bất ngờ của thiên nhiên, tạo vật khi khoác lên mình chiếc áo
của sự khởi đầu và hứng lấy những tinh chất quý giá của ngày xuân. Thanh
Hải chọn cho mình những gam màu dịu dàng, nên thơ và rất đặc trưng của Huế cho
bức tranh của mình.Bức tranh hiện lên sắc nét qua những hình ảnh chọn lọc, tiêu
biểu, đó là dòng sông Hương thơ mộng, nước trong xanh êm đềm, điểm thêm sắc tím
biếc mộng mơ của bông lục bình lững lờ trôi. Dòng sông đó đã hoà nhập với bầu
trời xanh thẳm bên trên để biến thân thành một "dòng sông xanh".
Chấm phá trên phông nền xanh xanh ấy là hình ảnh "một bông hoa tím biếc".
Xuân
miền Nam là hoa mai nhuộm màu vàng rạo rực của nắng. Xuân miền Bắc là cành đào
e thẹn nép sau chiếc váy màu hồng nhạt. Còn mùa xuân của Huế, mùa xuân của
Thanh Hải say đắm một đóa lục bình tím. Bút pháp chấm phá cùng điểm nhìn đặt
vào một bông hoa nhỏ bé giữa dòng đã phần nào tạo nên điểm nhấn cho bức tranh.
Và bức tranh ấy càng đẹp hơn, có "hồn" hơn khi màu tím kia được nhà
thơ tô đậm lên thành "tím biếc". Gam màu ấy đã được tô vẽ vào
bức tranh thật khéo léo, tài tình, làm cho người đọc có thể hình dung ra ngay
trước mắt cả một bông hoa tím biếc, thật nhỏ, thật xinh, nhưng dường như cũng
có đủ khả năng để nhuộm tím cả bầu trời, làm nồng ấm cả dòng sông, cả không
gian mùa xuân đang căng tràn sức sống. Sắc màu ấy lan ra, chơi vơi, và khẽ lay
động theo những ngọn gió xuân. Cảnh vật mùa xuân trong bài thơ có lẽ cũng bình
dị, giản đơn, và thâm trầm, tĩnh lặng như vùng đất miền Trung quê hương tác giả.
Xứ Huế vốn nổi tiếng mộng mơ với núi Ngự sông Hương, với những điệu hò mái nhì
mái đẩy, giờ lại càng thêm xinh đẹp dưới ngòi bút tô vẽ của nhà thơ… Vùng đất
Thần Kinh gây thương nhớ sắc tím thủy chung ôm trọn cả bầu trời xứ Huế trầm tư,
cổ kính.
Cổ
nhân từng nói:"Thi trung hữu nhạc" tức trong thơ trữ tình có nhịp điệu
hòa quyện với nhạc, chứa đựng những thanh âm của nhà hát cuộc đời. Có lẽ vì vậy,
Thanh Hải đã thả trọn những vang vọng của thiên nhiên đang độ xuân về vào vần
thơ của mình:
Ơi
con chim chiền chiện
Hót
chi mà vang trời.
Xuân
có họa, có nhạc với tiếng chim vang trời. Âm thanh rộn rã đã làm sống dậy cả
không gian cao rộng, khoáng đạt và có lẽ nó cũng làm sống dậy, vực dậy cả một
tâm hồn. Có thứ âm hưởng thật ngọt ngào, dịu dàng trong "ngôn ngữ Huế".
Thiên nhiên và con người hòa làm một, để vỡ òa mà cất lên thành tiếng “ơi”
ngỡ ngàng, thích thú mà cũng thật da diết khôn nguôi. Hình bóng tình yêu xứ Huế
tha thiết, chân thành của Thanh Hải được cất lên trìu mến, thân thương bằng từ
"ơi" mộc mạc, gần gũi và lời trách yêu "hót chi mà".
Trong bản trường ca mùa xuân, chàng nghệ sĩ chiền chiện đã cất cao tiếng hát
trong veo, thánh thót và ngân nga. Hàng ngày ngồi bên cửa sổ phòng bệnh, màu
tím biếc của hoa, sắc xanh của dòng nước và điệp khúc của tiếng chim cứ gợn
trong mắt, âm vang bên tai nhà thơ. Cần có bao nhiêu say mê, tình yêu thiên
nhiên phải tha thiết đến đâu, để rồi trong thời khắc nghiệt ngã như vậy, bằng sự
tài hoa của ngòi bút, sự thăng hoa trong tâm hồn, Thanh Hải vẫn tạo nên một khoảng
trời xuân xốn xao, rạo rực và rung động hồn người đến thế. Mùa
xuân đẹp đến mức làm cho trái tim của một người gần đất xa trời phải bừng tỉnh
hay chính sức sống mãnh liệt, niềm tin yêu cuộc sống của nhà thơ đã thổi vào
trong từng câu chữ những màu sắc và âm thanh của sự hồi sinh. Thiên nhiên vốn
luôn rộng mở, hồi đáp con người, đặc biệt là người nghệ sỹ yêu cái đẹp. Mùa
xuân ấy, dù là mùa xuân tươi trẻ của những năm về trước khi nhà thơ được tận mắt
chứng kiến hay dẫu chỉ là xuân trong tâm tưởng thì quả thật Thanh Hải, bất kể
trong khoảnh khắc nào vẫn luôn nâng niu, luôn trân trọng, vẫn muốn ôm trọn vào
lòng tất thảy sức sống mơn mởn của mùa xuân.
Mùa
xuân được Thanh Hải cảm nhận bằng cả thị giác, thính giác và xúc giác. Từ cái
có thể nghe được (thính giác) đến cái có thể nhìn thấy được (thị giác) và cuối
cùng là cái có thể nắm bắt được (xúc giác). Mọi cảm xúc được lên men và nhà thơ
như ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiêu xứ Huế:
Từng
giọt long lanh rơi
Tôi
đưa tay tôi hứng.
Không
đơn giản là bức tranh xuân mà là cả trái tim, là nỗi niềm của người nghệ sĩ sau
những con chữ, sau mỗi lời thơ. Tâm hồn phải nhạy cảm, tinh tế đến nhường nào để
cảm nhận được “từng giọt long lanh rơi”, để đưa đôi bàn tay, đưa cả cõi
lòng “hứng” trọn. "Giọt long lanh" - hình ảnh giàu sức
gợi và ẩn chứa muôn trùng sắc thái. Đó phải chăng là dư âm của trận mưa đọng lại
trên phiến lá? Hay mùa gió xuân đã thổi những hạt phấn của nắng sớm phủ lên giọt
sương mai nơi kẽ lá, như những viên pha lê xinh đẹp? Có lẽ là tất cả và còn nhiều
hơn nữa. Đó cũng là giọt hạnh phúc của tình đời đượm thắm cả đất trời, hòa quyện
vào tâm hồn thi sĩ. Trong mối liên kết với câu thơ trước, tiếng chim hồn nhiên,
trong trẻo mà da diết dưới vòm trời cao rộng đã kết đọng lại thành từng "giọt
âm thanh" rơi xuống hồn người, chạm vào cõi sâu lặng, khuấy lên bao nỗi
niềm của nhà thơ. Bằng tâm hồn tinh tế và điểm nhìn nghệ thuật độc đáo, ông đã
hình tượng hóa tiếng chim như suối nguồn âm thanh tuôn chảy trong ánh sáng rạng
rỡ. Tiếng chim từ chỗ được lắng nghe bằng thính giác chuyển sang thị giác rồi
xúc giác. Đó chính là nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác được Thanh Hải sử dụng
một cách tài tình. Thi nhân vội vàng đưa đôi bàn tay để "hứng"
lấy thứ quà tặng của thiên nhiên xứ Huế với một sự đón nhận, nâng niu, trân quý
như sợ rằng, nếu không làm như vậy thứ âm thanh ngọt lành kia sẽ chìm vào thinh
vắng. Đại từ "tôi" được điệp hai lần đã gợi nên khát khao được
ôm trọn vào lòng tất cả tinh hoa của cuộc sống, được tận hưởng, chiếm lĩnh và
giao hòa với bản hoà tấu mùa xuân.
Chỉ
với vài nét hoạ, đan xen một chút chất nhạc, Thanh Hải đã phác họa được một kiệt
tác tuyệt sắc mang điệu hồn thơ mộng, trữ tình của mùa xuân đất Huế căng tràn sức
sống. Huế vừa cổ kính vừa nên thơ, vừa trữ tình vừa trầm mặc; bước vào trang
thơ của Thanh Hải một cách tự nhiên. Có lẽ phải đắm mình trong dòng sông Hương
hiền hòa, phải tận mắt ngắm nhìn núi Ngự mộng mơ, phải lớn lên cùng với những
khúc nhạc trữ tình của ca Huế mới có thể lột tả được hết những điều rất Huế. Cảm
phục biết bao trái tim thi nhân yêu thiên nhiên, yêu cảnh vật và quê hương đến
vô ngần.
Thả
hồn vào “Mùa xuân nho nhỏ”, ta có thể cảm nhận được chất thi vị trong hồn
thơ Thanh Hải. Bài thơ mang âm hưởng trong sáng, nhẹ nhàng, tha thiết. Giọng điệu
bài thơ phù hợp với cảm xúc của tác giả: vui, say sưa với vẻ đẹp của mùa xuân
thiên nhiên, rồi phấn chấn, hối hả trước khí thế lao động của đất nước, sâu đó
là sự trầm lắng, suy tư. Hình ảnh tự nhiên, giản dị mà ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng.
Tất cả hòa quyện với nhau, tạo nên niềm lạc quan, tin tưởng cất lên thành khúc
ca rộn rã, ca ngợi quê hương, Tổ quốc trên con đường tiến lên phía trước. Đoạn
thơ nói riêng và bài thơ nói chung không chỉ đem lại cho ta những rung động thẩm
mĩ mà còn hướng ta tới những gì tốt đẹp nhất của cuộc đời và làm ta yêu mến cuộc
sống hơn.
Cảm
hứng xuân phơi phới của Thanh Hải đã dệt nên một bức tranh xuân rất đẹp, đầy sức
sống và tràn ngập niềm vui rạo rực. Đọc “Mùa xuân nho nhỏ” em cảm nhận được
tình yêu dạt dào dành cho quê hương, đất nước của Thanh Hải. Đó là tình yêu
thiên nhiên nồng nàn say đắm, tầm hồn luôn lạc quan và say sưa trong niềm cảm hứng
bất tận với cảnh sắc quê hương. Thiên nhiên nhất là mùa xuân vốn hào phóng, sẵn
sàng trao tặng con người mọi vẻ đẹp nếu con người biết mở rộng tấm lòng. Thanh
Hải đã thực sự đón nhận mùa xuân với tất cả sự tài hoa của ngòi bút, sự thăng
hoa của tâm hồn. Ở đó, thiên nhiên vừa tươi đẹp, tràn trào sức sống vừa chứa đựng
tâm tư, suy nghiệm của con người về cuộc đời, về lẽ sống. Hồn thơ cứ nhẹ nhàng
mà thấm thía, lặng lẽ mà chạm đến ngưỡng rung động vĩnh hằng của trái tim người
đọc. Trong
bất cứ hoàn cảnh nào, con người cũng luôn tìm kiếm một tiếng nói chung với
thiên nhiên để tìm kiếm một sự hợp nhất viên mãn nhất. Đó là niềm vui, là hạnh
phúc, là lối sống đẹp mà con người luôn hướng tới.
Khát
vọng hòa mình vào thiên nhiên của Thanh Hải khiến em phải tự nhắc nhở mình dành
thời gian để tận hưởng và yêu quý thiên nhiên trong cuộc sống. Kết nối với
thiên nhiên sẽ giúp ta cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần, tăng cường
sáng tạo và hiệu suất làm việc, giảm căng thẳng và tăng cường kết nối xã hội. mình.
Em sẽ mời bạn bè hoặc gia đình cùng đi chơi, chia sẻ và kết nối qua thiên nhiên
qua các hoạt động ngoài trời, như đi dạo, đi bộ, leo núi, đạp xe, chơi bóng… hoặc
có thể khám phá các khu vườn hoa, công viên hoặc rừng cây gần nhà… Học hỏi và tôn
trọng thiên nhiên, như tìm hiểu về các loài động thực vật qua việc quan sát và
chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên, như màu sắc của hoa lá, hình dạng của đám
mây, ánh sáng của mặt trời… Tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường, giảm
thiểu rác thải…
Đối
với thi nhân, thiên nhiên là tri kỉ, là tình nhân. Vũ trụ là gia đình, là nơi
nương náu tâm hồn. Bởi thế, họ luôn biết nâng niu vẻ đẹp giao hòa giản dị của
thiên nhiên bình dị, đều xúc động trước những sự việc rất tầm thường của vạn vật
cỏ cây. Thi nhân âm thầm quan sát thiên nhiên và bằng tâm hồn rỗng ràng sẵn
sàng hòa điệu cùng vũ trụ, cảm nhận vẻ đẹp của tự nhiên. Và đôi khi, sự tương
thông của lòng người với nhau không phải qua lời nói bề ngoài ồn ào mà sự tương
giao ấy biểu hiện qua cái tĩnh lặng say mê với cảnh vật. Chính cái không lời
vĩnh viễn ấy mới thấu biết được mọi lẽ trong cõi hiện sinh đầy mệt nhọc này. Mùa
xuân nho nhỏ của Thanh Hải là minh chứng cho điều đó. Bởi lẽ họ đã tác động
và khơi gợi được "những ngọn lửa" tư tưởng tích cực, tiến bộ neo đậu
trong trái tim độc giả trẻ rằng ta phải sống ý nghĩa. Tràn lấp trong các dòng
thơ là vẻ đẹp của hoa cỏ, núi sông, là thanh âm của sự sống. Ta cũng thấy được
cái cảm giác an nhiên, viên mãn giữa tự nhiên khoáng đạt và rộng lớn. Và ẩn sâu
trong đó là khát vọng trường tồn cùng thiên nhiên, vũ trụ ấy.
