ĐỀ LUYỆN TẬP TUYỂN SINH 10_2023-2024_ Chủ đề KỈ VẬT GỬI TRAO

 

ĐỀ LUYỆN TẬP TUYỂN SINH 10_2023-2024_ Chủ đề KỈ VẬT GỬI TRAO

Câu 1. Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Tôi là người hay hoài niệm. Có những kỉ vật gợi lại cho ta cảm giác ngọt ngọt ngào trong quá khứ. Lại có những kỉ vật khi chạm tới nó chỉ dấy lên trong lòng nỗi xót xa.

Chiều nay, soạn lại tủ áo, gia tài vinh quang chỉ vỏn vẹn vài chiếc áo quần đã cũ. Một chiếc áo thi đấu, vài chiếc áo thắng chặng lúc tôi còn đua đường trường, những bao tay, vớ… tất cả vẫn còn vương những bông cỏ may mà mỗi lần nhin thấy khiến lòng tôi như se lại. Nó dắt tôi trở một thời dường như đã xa lắm.

Này là chiếc áo của SEA Games 24, khi ấy chồng tôi mừng mừng tủi tủi bên vợ vừa về đích, mừng cho tôi được giải phóng… một chiếc áo xanh đã khét mùi cao su. Năm 2002, đứng trên bục nhận huy chương, nước mắt chảy hai hàng, nhìn lá cờ Tổ quốc tung bay trong gió mà nhớ mãi, lúc xe vừa qua đích là lúc bánh không còn miếng hơi, vì miếng vá cũ làm xẹp lốp....

Lại chợt thấy mình đang đứng giữa đám đông cổ động viên Malaysia, họ xúm xít vây quanh xin chữ kí, có em bé được kí lên áo rồi chạy ra khoe bố mẹ. Thế đấy, ở đất nước tươi đẹp ấy, Xe đạp địa hình là môn thể thao rất được người dân hâm mộ.

Những chiếc áo cũ sờn, bạc màu vì muối mặn và mưa nắng. Nó mang trên mình cả những vết thương mà chủ nó ngày đó giờ đó khoác nó lên mình không bao giờ để ý. Này là dấu vết những lần té ngã, về chỉ lo giũ cho sạch bùn đất, rồi may lại những chỗ lở rách, cả trên quần áo và trên da thịt.

[…]

Nhìn những chiếc áo, không ai nhớ đến, nó được cất kĩ trong tủ như cất kĩ một thời đầy giông bão, thời đã đi qua!

Tôi không hoang tưởng mình là siêu sao vĩ đại cỡ Maradona, Beckham, Kournikova, chị em nhà Williams... mà những chiếc áo đấu hay trang thiết bị thi đấu của họ có thể là mơ ước cháy bỏng của những nhà sưu tập; Tôi cũng không mong một ngày những kỷ vật của tôi sẽ được mang ra bán đấu giá nhiều ngàn USD để hỗ trợ cho một quỹ từ thiện nào đó...

Tôi chỉ chạnh lòng khi nhìn thấy những kỷ vật một thời thi đấu đỉnh cao của mình sao mà ít ỏi và nghèo nàn... Chạnh lòng, nhiều khi đến rơi nước mắt.

(Trích Những kỷ vật một thời, Nguyễn Thị Thanh Huyền,tuoitre.vn, 07/01/2011 13:57)

*Nguyễn Thị Thanh Huyền: là một trong những nữ vận động viên "giàu có" thành tích nhất ở Việt Nam với một HCV châu Á, bốn huy chương vàng xe đạp địa hình ở 4 kỳ SEAGames

a. Theo tác giả, những kỉ vật gợi lại cho ta những gì

b. Tìm 01 phép liên kết được sử dụng trong đoạn văn in đậm cuối văn bản.

c. Nêu nội dung chính của văn bản.

d. Hình ảnh “Những chiếc áo cũ sờn, bạc màu vì muối mặn và mưa nắng. Nó mang trên mình cả những vết thương mà chủ nó ngày đó giờ đó khoác nó lên mình không bao giờ để ý. Này là dấu vết những lần té ngã, về chỉ lo giũ cho sạch bùn đất, rồi may lại những chỗ lở rách, cả trên quần áo và trên da thịt”gợi cho em suy nghĩ gì về những điều mà các vận động viên phải trải qua và đánh đổi để đến được với vinh quang? Trả lời trong khoảng 4-6 dòng.

Câu 2. Từ việc hiểu nội dung Ngữ liệu trên và từ trải nghiệm cuộc sống, hãy viết bài văn khoảng 500  chữ trình bày suy nghĩ về nhận định: Những vật bé nhỏ đôi khi lại có sức mạnh to lớn, ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta.

Câu 3.

Học sinh được chọn 1 trong 2 đề sau:

Đề 1.

 [...]Tôi hãy còn nhớ buổi chiều hôm đó – buổi chiều sau một ngày mưa rừng, giọt mưa còn đọng trên lá, rừng sáng lấp lánh. Đang ngồi làm việc dưới tấm ni lông nóc, tôi bỗng nghe tiếng kêu.

Từ con đường mòn chạy lẫn trong rừng sâu, anh hớt hải chạy về, tay cầm khúc ngà đưa lên khoe với tôi. Mặt anh hớn hở như một đưa trẻ được quà.

Sau đó anh lấy vỏ đạn hai mươi li của Mĩ, đập mỏng làm thành một cây cưa nhỏ, cưa khúc ngà thành từng miếng nhỏ. Những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc. Chẳng hiểu sao tôi thích ngồi nhìn anh làm và cảm thấy vui vui khi thấy bụi ngà rơi mỗi lúc một nhiều. Một ngày, anh cưa được một vài răng. Không bao lâu sau, cây lược được hoàn thành. Cây lược dài độ hơn một tấc, bề ngang độ ba phân rưỡi, cây lược cho con gái, cây lược dùng để chải mái tóc dài, cây lược chỉ có một hàng răng thưa. Trên sóng lưng lược có khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đã gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh. Những đêm nhớ con, anh ít nhớ đến nỗi hối hận đánh con, nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con. Nhưng rồi một chuyện không may xảy ra. Một ngày cuối năm năm mươi tám – năm đó ta chưa võ trang – trong một trận càn lớn của quân Mĩ – nguỵ, anh Sáu bị hi sinh. Anh bị viên đạn của máy bay Mĩ bắn vào ngực. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăn trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. Tôi không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy, chỉ biết rằng, cho đến bây giờ, thỉnh thoảng tôi cứ nhớ lại đôi mắt của anh.

- Tôi sẽ mang về trao tận tay cho cháu.

Tôi cúi xuống gần anh và khẽ nói. Đến lúc ấy, anh mới nhắm mắt đi xuôi.

( Trích Chiếc lược ngà, Nguyễn Quang Sáng, SGK Ngữ Văn 9, Tập 1, NXBGDVN, 2023, Tr. 200)

Hãy phân tích Niềm yêu quý và thương nhớ con của ông Sáu trong đoạn trích trên. Sau đó liên hệ với một bài thơ/ đoạn trích để làm rõ giá trị tinh thần đặc biệt của kỉ vật/kỉ niệm trong cuộc sống của mỗi người.

Đề 2.

Tình huống: Mỗi kỉ vật đều mang một câu chuyện, một ý nghĩa riêng. Chúng ta cần trân trọng, gìn giữ và bảo vệ.

Nhiệm vụ: Hãy chọn giới thiệu một tác phẩm văn học để giúp em nhận ra Hãy nâng niu thời gian bạn có và những kỷ niệm chung...và viết bài văn nghị luận lý giải cho sự lựa chọn của em.

 GỢI Ý

Câu 1.

a. Theo tác giả, những kỉ vật gợi lại cho ta: cảm giác ngọt ngọt ngào trong quá khứ; nỗi xót xa

b. phép liên kết được sử dụng trong đoạn văn in đậm cuối văn bản.

Phép lặp: chạnh lòng

Phép liên tưởng: chạnh lòng,ít ỏi và nghèo nàn, rơi nước mắt.

c. Nội dung chính của văn bản: kể về những kỷ niệm và cảm xúc của tác giả khi nhìn lại những kỉ vật của thời thi đấu đỉnh cao. Qua đó, tác giả thể hiện sự trân trọng những giá trị tinh thần mà những kỷ vật này mang lại, đồng thời cũng bộc lộ những tâm tư, suy nghĩ về cuộc sống và sự nghiệp của bản thân.

d. Hình ảnh “Những chiếc áo cũ sờn, bạc màu … và trên da thịt”gợi cho em suy nghĩ :

Sự hy sinh và gian khổ: Các vận động viên phải trải qua quá trình tập luyện vất vả, nhiều mồ hôi, nước mắt, thậm chí là cả máu để có thể đạt được thành công.

Sự kiên trì và nghị lực: Để vượt qua những khó khăn, thử thách, các vận động viên cần có lòng kiên trì, nghị lực phi thường.

Tinh thần thể thao: Các vận động viên luôn thi đấu hết mình, cống hiến hết sức lực vì màu cờ sắc áo của Tổ quốc.

 

Câu 2. Những vật bé nhỏ đôi khi lại có sức mạnh to lớn, ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta.

1. Mở bài

- Một cuộc sống vĩ đại luôn được kết tinh, xây đắp từ những điều nhỏ bé, nhỏ nhặt nhất của cuộc sống đời thường.

- Những vật bé nhỏ và những hành động nhỏ bé vẫn ẩn hiện xung quanh cuộc sống của chúng ta tưởng chừng đơn giản lại ẩn chứa sức mạnh to lớn, có khả năng ảnh hưởng tích cực đến cuộc sống của chúng ta và những người xung quanh.

2. Thân bài

* Giải thích

- "Những vật bé nhỏ" là một khái niệm rộng gồm bao gồm tất cả những thứ có kích thước nhỏ hoặc những sự kiện, hành động, cảm xúc, … tưởng chừng như không đáng kể.

- "Sức mạnh to lớn, ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta ": là khả năng tác động trực tiếp hoặc gián tiếp mà những vật bé nhỏ có thể tạo ra trong cuộc sống của mỗi người dù là tích cực hay tiêu cực.

- Câu nói này nhắc nhở chúng ta rằng những điều nhỏ bé trong cuộc sống đôi khi lại có thể tạo ra những ảnh hưởng to lớn và lâu dài.

=> Đây là một lời khuyên ý nghĩa giúp chúng ta nhìn nhận cuộc sống một cách sâu sắc và trân trọng những giá trị nhỏ bé nhưng quan trọng.

* Biểu hiện

- Một nụ cười, một lời động viên, một hành động tử tế dù nhỏ bé cũng có thể mang lại niềm vui, hy vọng và sức mạnh cho người khác.

- Một thói quen tốt, một quyết định sáng suốt, một bước chân nhỏ bé cũng có thể dẫn đến những thành công to lớn trong tương lai. Một sai lầm nhỏ có thể dẫn đến sai lầm lớn hơn, một sự cố nhỏ có thể dẫn đến thảm họa.

- Một hành động nhỏ bé như nhặt rác, giúp đỡ người già qua đường, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, chan hòa yêu thương và lan tỏa thông điệp tích cực đến mọi người.

* Phân tích

- Những điều nhỏ bé thường gắn liền với những khoảnh khắc, kỷ niệm và biểu tượng của tình yêu thương. Khi nhìn thấy những vật thể đó, ký ức về những khoảnh khắc ấy sẽ ùa về, gợi lên những cảm xúc yêu thương, hạnh phúc và trân trọng.

 + Những vật thể nhỏ bé có thể tồn tại lâu dài theo thời gian, giúp gợi nhớ những khoảnh khắc đẹp đẽ trong quá khứ và trân trọng những người đã yêu thương mình.

+ Một món quà nhỏ bé hay cử chỉ quan tâm chân thành có thể truyền tải thông điệp yêu thương, gắn kết con người và xây dựng những mối quan hệ bền chặt.

+ Niềm vui nhỏ bé từ một nụ cười, sự hài lòng từ một công việc hoàn thành tốt đẹp, sự biết ơn từ những điều đơn giản trong cuộc sống, … tất cả đều góp phần tạo nên hạnh phúc cho mỗi người.

- Những điều nhỏ bé thường ẩn chứa những bài học sâu sắc về cuộc sống, về con người và về thế giới xung quanh có thể dạy cho chúng ta những bài học quý giá.

+ Sự kiên nhẫn từ quá trình một hạt giống nảy mầm, sự nỗ lực từ những chú kiến nhỏ bé tha lôi thức ăn, sự đoàn kết từ đàn chim bay theo đội hình, ..., đều là những bài học quý giá mà chúng ta có thể học hỏi từ những điều bé nhỏ trong cuộc sống.

-  Những vật thể nhỏ bé, dù tưởng chừng như vô nghĩa, lại là nguồn cảm hứng dồi dào cho nhiều lĩnh vực trong cuộc sống:

+ Một bức tranh, câu thơ hay bản nhạc có thể khơi nguồn cảm hứng sáng tạo, tiếp thêm động lực và giúp ta vượt qua những thử thách trong cuộc sống.

+ Một hành động tử tế nhỏ bé có thể lan tỏa, truyền cảm hứng cho người khác và tạo ra sự thay đổi tích cực cho cộng đồng.

- Điều quan trọng là chúng ta phải có một thái độ tích cực và cởi mở để nhận ra những điều tốt đẹp trong cuộc sống, dù là những điều nhỏ bé nhất. Khi chúng ta trân trọng những điều nhỏ bé, chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc và viên mãn hơn.

* Phê phán

- Có những người cứ mãi lạc vào thế giới của sự ảo tưởng. Họ đặt ra cho mình biết bao điều vĩ đại, lớn lao nhưng rồi lại cứ quẩn quanh, xoay vần với những điều không tưởng đó mà không phát triển được. Mong muốn quá lớn cũng khiến cho người ta cứ mãi luẩn quẩn trong vòng xoáy cuộc đời, không có lối thoát, cũng mất đi sự tin tưởng mà không dám hành động, không dám dấn thân bởi vì luôn lo sợ thất bại.

* Bài học

- Chúng ta nên trân trọng những điều nhỏ bé trong cuộc sống và sử dụng chúng để tạo ra những thay đổi tích cực.

-  Biết ơn những người đã mang đến cho ta những điều nhỏ bé, dù là một món quà, một lời động viên, hay chỉ là một nụ cười.

- Sống một cuộc sống giản dị, trân trọng những gì mình đang có và biết cách chia sẻ những điều nhỏ bé với những người xung quanh.

3. Kết bài

Hãy trân trọng những điều nhỏ bé, trân trọng những khoảnh khắc bình dị và để chúng truyền cảm hứng cho tạo ra những điều tuyệt vời, sống một cuộc sống đầy ý nghĩa

Câu 3.

Đề 1.

A. Mở bài

- Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học cách mạng Việt Nam.

- Truyện ngắn Chiếc lược ngà được viết năm 1966, kể về tình phụ tử vô cùng thiêng liêng và sâu sắc của cha con ông Sáu trong cảnh ngộ sinh li tử biệt của chiến tranh ác liệt.

- Hình ảnh ông Sáu đã để lại cho bạn đọc ấn tượng sâu sắc về tình cảm và những cử chỉ dù bình dị nhưng cũng đầy thiêng liêng, ấm tình cha con mà ông dành cho bé Thu.

- Tình yêu thương con mãnh liệt của ông Sáu gửi gắm trong chiếc lược ngà mà anh làm tặng cho con khi ông trở về khu căn cứ khiến người đọc vừa yêu mến vừa xót xa.

B. Thân bài

1. Khái quát và

- Câu chuyện xoay quanh nhân vật ông Sáu. Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến lúc con gái chưa đây một tuổi. Mãi đến khi con gái lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Chỉ vì vết sẹo trên mặt đã khiến bé Thu, con gái ông, không chịu nhận ông là cha. Đến khi bé Thu hiểu ra thì cũng là lúc ông phải lên đường trở về cứ. Cuộc chia tay trên bến sông đẫm đầy nước mắt khiến ai cũng ngậm ngùi. Ở khu căn cứ, ông dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương đứa con vào việc làm một chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Trong một trận càn, ông Sáu hi sinh. Trước lúc ra đi mãi mãi, ông đã kịp trao cây lược cho bác Ba, nhờ bạn chuyển cho con gái. Cốt truyện tuy ngắn gọn nhưng lại chất chứa đầy nỗi niềm xúc động.

- Sau bao năm tháng mong chờ, đau khổ, ông Sáu đã được đón nhận một niềm vui vô bờ khi bé Thu gọi tiếng “Ba”. Ông trở lại khu căn cứ với một yên tâm lớn rằng ở quê nhà có một đứa con gái thân yêu luôn chờ đợi ông, từng giây từng phút mong ông quay về. Tình cảm của ông Sáu dành cho bé Thu trở nên mãnh liệt hơn, cao cả, thiêng liêng và cảm động hơn bao giờ hết là việc ông tự tay làm chiếc lược ngà cho con.

2. Phân tích

a. Nỗi nhớ con, ân hận sao mình lại đánh con và Lời hứa mua cho con chiếc lược đã thôi thúc ông Sáu nghĩ đến việc làm một chiếc lược ngà để tặng cho con.

- Lời nói vô tư “Ba về! Ba mua một cây lược cho con nghe ba!”- của con  khiến ông khắc cốt ghi tâm. Ước ao của con từ từ cũng trở thành ước nguyện của ông. Kiếm cho con cây lược trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu khẩn của tình phụ tử trong lòng.

- Khi kiếm được khúc ngà voi ông đã vô cùng vui mừng sung sướng “mặt anh hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Niềm vui ấy đơn giản, mộc mạc nhưng lại vô cùng chân thành

=> Khi người ta hoá thành con trẻ lại chính là lúc người ta đang hiện lên cái tư cách người cha cao quý của mình.

b. Tình cảm sâu sắc của người cha dành cho con được thể hiện ngay trong việc làm cho con cây lược.

-  Ông Sáu dồn hết tâm sức và tình yêu thương làm chiếc lược “những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược thận trọng, tỉ mỉ và cố gắng như một người thợ bạc.”. Số răng lược càng tăng lên thì nỗi ân hận giảm đi, niềm hạnh phúc dâng lên. Trong từng chiếc răng lược có nỗi nhớ thương con, có sự ân hận vì đã đánh con, có niềm mong đợi ngày trở về.

-  Trên sống lưng cây lược, ông đã tẩn mẩn khắc một dòng chữ nhỏ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Dòng chữ nhỏ mà chứa bao tình cảm lớn lao. Ông gửi vào đó bao lời nhắn nhủ thiêng liêng, gửi vào đó bao nỗi nhớ mong con. Hình ảnh ông ngồi khắc chữ lên chiếc lược có lẽ là hình ảnh đẹp tuyệt vời nhất của mẩu truyện.

+ Lòng yêu con đã biến người chiến sĩ trở thành một nghệ nhân - nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trong đời. Cây lược không chỉ là một món quà vật chất mà còn là biểu tượng cho tình cảm thiêng liêng, gắn kết giữa cha và con.

- Những lúc nhớ con, ông lại mang cây lược ra ngắm và mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng. Chiếc lược ngà trở thành một vật quý giá thiêng liêng với ông Sáu.

+ Nó làm dịu đi nỗi ân hận và chứa đựng bao nhiêu tình cảm yêu mến, nhớ thương, mong đợi của của người cha đối với đứa con xa cách. Cây lược ấy chưa chải được mái tóc của con nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của ông.

=> Chiếc lược ngà trở thành kỉ vật thiêng liêng của ông Sáu là kết tinh của tình phụ tử mộc mạc đằm thắm sâu lặng. Nó làm dịu đi nỗi ân hận và chứa đựng bao nhiêu tình cảm yêu mến, nhớ thương, mong đợi của của người cha đối với đứa con xa cách.

c. Thậm chí, cái chết cũng không lấy đi được tình yêu con của ông Sáu.

- Trong một trận càn, vết thương đã khiến ông kiệt sức, vậy mà ông vẫn dốc hết tàn lực, trao cây lược ngà cho đồng đội mang về cho bé Thu. Trong giây phút ấy, ông ủy thác, gửi gắm tất cả tình yêu, nỗi nhớ của mình qua ánh mắt. Đó là điều trăn trối không lời nhưng nó thiêng liêng hơn cả những lời di chúc.

- Lời kể như nấc nghẹn, người cha đã không thể thực hiện trọn vẹn lời hứa với con – trở về và trao cho con cây lược. Chiếc lược ngà như là biểu tượng của tình thương yêu, săn sóc của người cha dành cho con gái, cho dù đến khi không còn nữa anh chưa một lần được chải tóc cho con.

- Nhưng những đau thương mất mát mà chiến tranh tàn bạo gây ra không thể nào giết chết những tình cảm đẹp đẽ của con người Việt Nam. Đúng như ông Ba nói "chỉ có tình cha con là không thể chết được".

+ Cây lược được trao tận tay cho bé Thu, điều đó cho thấy tình cha con đã không hề chết mà trở thành điểm tựa để nâng đỡ bé Thu trưởng thành.

=> Ông Sáu trở thành một biểu tượng đẹp cho tình yêu thương; sự ân cần và che chở của người cha dành cho con mình, qua đó ta thấy được sự bất tử của tình cảm cha con. 

=> Chiếc lược ngà đã trở thành một kỉ vật thiêng liêng, một biểu tượng đẹp của tình cha con sâu nặng, bất tử. Sự hy sinh của ông Sáu và kỷ vật mà anh để lại cho con gái mình khiến cho nhiều người đọc cảm thấy xót xa, nghẹn ngào, tội ác của chiến tranh là vô cùng to lớn. Người còn, người mất nhưng kỉ vật gạch nối giữa cái mất mát và sự tồn tại là chiếc lược ngà nói với chúng ta nhiều điều về tình người, tình đồng chí, tình cha con.

3. Đánh giá

- Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo, ngôn ngữ nhân vật đặc sắc. Ngôn ngữ văn xuôi giàu tình cảm, khả năng miêu tả tâm lí tinh tế, chính xác, bắt nguồn từ một tâm hồn nhạy cảm và tấm lòng yêu thương, trân trọng con người.

- Đặc biệt, nhà văn đã xây dựng một tình huống truyện rất éo le, bất ngờ mà tự nhiên, cảm động; qua đó, phần nào nói lên sự ác nghiệt của chiến tranh.

- Tất cả đã góp phần tô đậm vẻ đẹp của người chiến sĩ Cách mạng, của người cha yêu con nồng thắm.

4. Liên hệ

Ta cũng có thể cảm nhận được tình cảm gia đình thiêng liêng, bất diệt và sự trân trọng những giá trị bình dị của kỉ niệm trong cuộc sống qua bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt. Bằng sự áng tạo hình ảnh bếp lửa – hình ảnh vừa thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng, kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm và miêu tả, tự sự và bình luận trong hể thơ tám chữ kết hợp với 7 chữ,9 chữ, “Bếp lửa” của Bằng Việt là những kỷ niệm và suy tư của một người cháu đã trưởng thành, nhớ lại những kỷ niệm đáng nhớ về người bà và mối quan hệ bà cháu. Với giọng điệu tâm tình, thiết tha, tự nhiên, chân thành, từ phương trời Tây, người cháu nhớ về bà và về bếp lửa quê hương với những cảm xúc xúc động. Trong những thời kỳ khó khăn, bố mẹ của người cháu phải đi kháng chiến, người cháu ở lại với bà. Bà thay thế bố mẹ chăm sóc và dạy dỗ người cháu mỗi ngày. Điều đáng nhớ nhất là hình ảnh của bếp lửa do bà nhóm mỗi ngày. Từ bàn tay của bà, bếp lửa đã luôn sưởi ấm trong mọi hoàn cảnh, trở thành nguồn sống, nguồn chia sẻ, trở thành những kỷ niệm không bao giờ quên. Bếp lửa chứa đựng tình yêu bà cháu thiêng liêng, không bao giờ phai nhạt. Bây giờ người cháu đã xa bà, xa quê hương, nhưng hình ảnh của bà và của bếp lửa ấm áp vẫn được tái hiện mỗi sớm mai từ đôi bàn tay của bà mãi mãi trở thành những ký ức không thể nào quên.

Cả hai tác phẩm“Bếp lửa” của Bằng Việt và Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng đều mang đến cho người đọc bài học về tình cảm gia đình thiêng liêng, về giá trị của yêu thương và trân trọng những gì mình đang có. Cả hai tác phẩm ấy là những bài ca bất hủ về tình cảm gia đình, thể hiện tình yêu thương, đùm bọc,  sự hy sinh thầm lặng và mong muốn dành cho con cháu những điều tốt đẹp nhất của người cha, người bà. Tình yêu thương của cha, của bà dành cho con cháu là sức mạnh giúp con cháu vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Tình yêu thương ấy cũng là nguồn động lực để mỗi người con người cháu trưởng thành và trở thành người tốt. Tình cảm thiêng liêng ấy là một phần quan trọng trong cuộc sống mỗi người và góp phần xây dựng nên những giá trị cao đẹp. Tình yêu thương ấy kết tinh trong những hình ảnh, kỉ vật  thật giản dị, mộc mạc mạc nhưng lại chứa đựng tình yêu thương sâu sắc và sự hy sinh thầm lặng: Đó hình ảnh bếp lửa, những kỷ niệm tuổi thơ và lời ru của bà, là hình ảnh chiếc lược ngà, món quà mà người cha dành tặng cho con gái. Hai hình ành chứa đựng, gợi nhắc về  hiện thực cuộc sống trong thời kỳ chiến tranh, với những khó khăn, gian khổ và mất mát mà người dân phải trải qua cùng đó đề cao giá trị nhân đạo, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như tình yêu thương, lòng nhân ái, sự hy sinh. Qua đó, hai  tác giả cũng nhắn nhủ đến chúng ta về tầm quan trọng của tình cảm gia đình và sự trân trọng những giá trị giản dị trong cuộc sống. Tình cảm gia đình là nguồn động lực giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Những điều bình dị, mộc mạc trong cuộc sống cũng có thể mang đến cho con người niềm vui và hạnh phúc. Mỗi người khi đọc hai tác phẩm này đều có thể liên hệ với bản thân và gia đình của mình. Hãy trân trọng những người thân yêu và dành cho họ tình yêu thương, sự quan tâm của mình.

C. Kết bài

- Qua truyện ngắn Nguyễn Quang Sáng thể hiện được sâu sắc tư tưởng, chủ đề của tác phẩm, đó là sự khẳng định ngợi ca tình phụ tử thiêng liêng như một giá trị nhân văn sâu sắc. Tình cảm ấy là cội nguồn, sức mạnh vượt lên sự hủy diệt tàn bạo của chiến tranh. Sự hi sinh anh dũng của ông Sáu, người chiến sĩ giàu lòng yêu nước, suốt cuộc đời quên đi hạnh phúc của cá nhân mình vì nhân dân đất nước đã mãi mãi nhắc nhở mỗi người chúng ta phải biết trân trọng nền độc lập hôm nay. Bởi thế, hãy kế thừa và sống xứng đáng với truyền thống đấu tranh anh hùng của cha ông ta thuở trước.

 

Đề 2.

1. Nêu vấn đề:

-  Mỗi kỉ vật đều mang một câu chuyện, một ý nghĩa riêng. Chúng ta cần trân trọng, gìn giữ và bảo vệ.

- Dẫn vào nội dung lựa chọn:

 Bức tranh của em gái tôi là tác phẩm được chấp bút bởi nhà văn Tạ Duy Anh, một trong những ngòi bút viết truyện ngắn xuất sắc của nền văn học Việt Nam thời kỳ hiện đại. Bức tranh của em gái tôi là tác phẩm được in trong tập Con dế ma và từng đoạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên tiền phong tổ chức. Thuộc thể loại truyện ngắn, Bức tranh của em gái tôi gây ấn tượng với nhiều độc giả qua cách xây dựng tình huống cao trào và đậm tính hiện thực của nhà văn Tạ Duy Anh.

2. Giới thiệu tác phẩm và nêu ý nghĩa: (Theo https://revelogue.com/truyen-ngan-buc-tranh-cua-em-gai-toi//)

-   Tác phẩm là bức tranh phản ánh chân thực diễn biến nội tâm nhân vật “tôi”, người anh với suy nghĩ nhỏ nhen, hẹp hòi và luôn ghen tị với người em gái có năng khiếu về hội họa, Kiều Phương. Mọi việc bắt đầu khi người anh cảm thấy ghen tị với tài năng hội họa bẩm sinh của em gái, tình huống truyện kết thúc bằng việc nhân vật “tôi” tự nhận thức về phần hạn chế trong tâm hồn chính mình.Những thay đổi trong cảm xúc cũng như suy nghĩ một đứa trẻ từ lúc biết mình sai tới khi nhận sai đã được nhà văn Tạ Duy Anh tập trung khai thác, khắc họa một cách tinh tế.Chính ngòi bút tài hoa, sự quan sát tỉ mỉ khiến Bức tranh của em gái tôi không chỉ dừng lại là một tác phẩm cho thiếu nhi mà còn gây xúc động với nhiều độc giả lớn tuổi.

- Tác phẩm được viết dưới cái nhìn của nhân vật “tôi”, cũng là cậu anh trai với tính cách nhỏ nhen, thường ganh tị trước cô em gái Kiều Phương, người có tài năng hội họa đặc biệt.

Với ngòi bút tinh tế nhưng sắc sảo, nhà văn Tạ Duy Anh đã khắc họa rõ nét tính cách nhân vật người anh qua những thay đổi về suy nghĩ và nhận thức theo dòng chảy của thời gian. Bức tranh của em gái tôi mở đầu là lời giới thiệu đơn giản của nhân vật “tôi” về cô em gái ruột Kiều Phương với tính cách nghịch ngợm, hay lục lọi đồ đạc trong nhà. Lúc đầu, khi tài năng hội họa của Mèo chưa được phát hiện mà mới được bộc lộ dưới thói quen “hay lục lọi các đồ vật trong nhà” thì nhân vật người anh lúc này cũng chỉ là một đứa trẻ vô tư và thoải mái.Hành động đặt biệt danh cho em gái Kiều Phương là Mèo vì thấy mặt em lúc nào cũng bị bôi bẩn đã thể hiện rõ thái độ vô tư, hồn nhiên của nhân vật “tôi”.nTới khi phát hiện ra vết lem luốc luôn xuất hiện trên khuôn mặt người em là hậu quả của quá trình chế thuốc vẽ từ “các đít xoong chảo”, nhân vật anh trai lại có một thoáng ngạc nhiên nhưng không quá bận tâm đến. Tuy nhiên, vì biết được bí mật mà em gái đã giấu kín suốt thời gian qua, nhân vật “tôi” bị kích thích trí tò mò và sẵn sàng theo dõi từng hành động của Kiều Phương. Dưới con mắt hồn nhiên của nhân vật anh trai lúc này, việc chế tạo thuốc vẽ mà em gái làm chỉ là trò nghịch ngợm như bất kỳ đứa trẻ cùng tuổi nào đã từng thử nghiệm.

 Người anh bắt đầu có sự thay đổi trong tâm trạng khi cô em Kiều Phương được chú Tiến Lê, bạn thân của bố làm nghề họa sĩ phát hiện ra tài năng hội họa thiên bẩm. Đối với nhân vật “tôi”, ngày hôm đó chính là một ngày định mệnh. Trong lúc mọi người sung sướng vì có một niềm vui to lớn bất ngờ xảy ra thì tâm trạng cậu hoàn toàn ngược lại. Lúc phát hiện ra tài năng của Mèo, khuôn mặt chú Tiến Lê “rạng rỡ”, bố ngây người “không tin vào mắt mình” và mẹ “cũng không kìm được xúc động” thì người anh lại bắt đầu cảm thấy mặc cảm về bản thân mình. Trong nội tâm nhân vật “tôi”, những trận chiến đến từ sự dằn vặt không đáng có về bản thân cứ thế diễn ra, dày vò và khiến cậu trở thành một tâm hồn nhạy cảm với lời nói tự bao giờ.Nhân vật này cảm thấy rằng trong cuộc đua giữa hai anh em, mình là người thua cuộc và bị bỏ rơi, cô em gái lại trở thành trung tâm được mọi người xung quanh chú ý.Chính sự mặc cảm, tự ti đã khiến nhân vật “tôi” tạo ra một ám ảnh chỉ có trong tưởng tượng mà chính cậu cũng không thể hiểu nổi rằng “không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa”.Thứ tổn thương không dấu vết này tuy với nhân vật anh trai rất sâu sắc nhưng khi xem xét dưới nhiều góc độ, nó đơn giản chỉ là cảm xúc ngây thơ của một đứa trẻ.Ý nghĩ “tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì” đã thể hiện rõ nét sự ngây thơ ấy. Với một đứa trẻ mới lớn, những biến động xảy ra xung quanh tưởng chừng có ảnh hưởng to lớn nhưng thực chất chỉ là một điều bé nhỏ.Năng khiếu là là thứ thuộc về thiểu số, không phải tất cả mọi người đều sở hữu nó, bởi vậy mà việc người anh xa cách với Kiều Phương chỉ vì tài năng hội họa là việc làm vô nghĩa.Trong khi nhân vật “tôi” đang “vật lộn” với sự u ám của tâm trạng, ngòi bút Tạ Duy Anh thật tinh tế khi xây dựng lên một chi tiết đắt giá trong tác phẩm, đó là xem trộm tranh. Xem trộm tranh vốn là “một việc mà tôi vẫn coi khinh” nhưng người anh vì một phần muốn thỏa mãn trí tò mò về tài năng hội họa của em gái, một phần mong được gỡ rối những day dứt trong tâm tư nên đã quyết định làm. Tài năng hội họa của Kiều Phương thổi hồn vào từng sự vật quen thuộc, khiến nó trở nên “ngộ nghĩnh” và “vô cùng dễ mến”. Cậu bé ấy lúc này hoàn toàn bị thuyết phục trước em mình. Tuy nhiên, tâm lý mặc cảm và tự ti vẫn còn đọng lại trong suy nghĩ của nhân vật “tôi” nên khi gấp lại những bức tranh của bé Mèo, cậu chỉ “lén trút ra một tiếng thở dài” khe khẽ.

Khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái, nếu xét theo mạch cảm xúc trước đó thì người anh sẽ thấy buồn và mặc cảm nhưng dưới ngòi bút Tạ Duy Anh, tình huống và chi tiết mới xuất hiện khiến mạch truyện bị “bẻ lái”. Hóa ra bức tranh đoạt giải nhất trong cuộc thi quốc tế của Kiều Phương là bức chân dung khắc họa nhân vật “tôi” lúc đang ngắm nhìn bầu trời qua khung cửa sổ, toát lên “thứ ánh sáng rất lạ”. Từ khi đứng trước bức tranh vẽ người anh trai của Kiều Phương, tâm lý nhân vật “tôi” thay đổi theo hướng mà chính cậu cũng như nhiều độc giả không thể lường trước được. Lòng ghen tị với bé Mèo hoàn toàn biến mất mà thay vào đó là sự ngạc nhiên, bối rối và cảm phục. Nhân vật “tôi” lúc ấy không chỉ cảm phục trước tài năng hội họa mà còn cả tâm hồn trong sáng, vô tư của em gái. Tâm trạng của nhân vật “tôi” bối rối với nhiều cung bậc cảm xúc đan xen khó tả. Biểu hiện “sững người” đã thể hiện rõ nét sự ngạc nhiên trước một sự việc xảy ra quá đột ngột mà cậu không ngờ tới, phải bám tay mẹ để đứng vững. Đầu tiên, cậu ngỡ ngàng trước bức tranh của em gái rồi trở nên hãnh diện bởi hình tượng trong bức họa đoạt giải nhất là bản thân mình, cuối cùng thì xấu hổ. Sự xấu hổ của nhân vật “tôi” một phần đến từ việc cảm thấy mình không xứng đáng khi trở thành một hình tượng hoàn hảo “dưới mắt em tôi”, đồng thời cũng bắt nguồn từ sự tự nhận thức về phần khuyết thiếu trong tâm hồn. Tuy nhiên, ngỡ ngàng, hãnh diện hay xấu hổ đều là cảm xúc có thể gọi tên thành lời, điểm đặc biệt khiến cho nhiều độc giả có thể chia sẻ và cảm thông với người anh ở đây lại chính là tiếng lặng “…”, vốn không thể nói ra. Dấu lặng ấy đã thể hiện sự tự trách về lỗi sai của chính bản thân nhưng cũng là tiếng thở dài, giải tỏa hoàn toàn suy nghĩ và dằn vặt như cái gai trong tâm trí cậu trước đó. Cảm động trước tâm hồn trong sáng của bé Mèo, người anh không thể trả lời câu hỏi của mẹ vì “tôi muốn khóc quá”. Những giọt nước mắt ấy sẽ là thứ gột rửa vết nhọ còn sót lại trong tâm hồn cậu bé tuổi mới lớn. Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi đã kết thúc trọn vẹn, những vướng mắc trong tâm lý nhân vật “tôi” được gỡ bỏ hoàn toàn, nổi bật lên là tấm lòng vô tư và tình yêu thương của người em gái Kiều Phương. Qua đó, nhiều độc giả nhận ra nhân cách tốt đẹp của nhân vật “tôi” khi người anh trai ấy tự nhận thức phần khuyết thiếu trong tâm hồn, sửa chữa nó với thái độ chân thành.

3. Tác động:

- Bức tranh của em gái tôi là món quà có ý nghĩa mà nhà văn Tạ Duy Anh gửi đến bạn đọc thiếu nhi. Để viết được một truyện như thế, ngoài tình cảm yêu mến dành cho các bạn trẻ, tác giả còn phải thực sự am hiểu tâm lí của tuổi mới lớn - cái tuổi đã bắt đầu bớt vẻ hồn nhiên bởi sự xuất hiện những rắc rối rất cần được quan tâm giải quyết. Ngôn ngữ trong sáng, cốt truyện đơn giản nhưng thắt mở hợp lí, lối mở truyện tự nhiên và kết truyện bất ngờ, đặc biệt là cách chọn ngôi kể - đó là những yếu tố góp phần tạo nên cái hay của truyện ngắn này.

- Thời gian là hữu hạn, và mỗi khoảnh khắc trôi qua đều không thể nào lấy lại được. Mỗi khoảnh khắc trong cuộc sống đều là duy nhất và quý giá, vì vậy chúng ta cần trân trọng và tận dụng tốt nhất quãng thời gian mình đang có. Do đó, điều quan trọng là chúng ta phải trân trọng từng phút giây và biến chúng thành những kỷ niệm đẹp đẽ để lưu giữ mãi về sau. Nâng niu thời gian và những kỷ niệm chung là điều quan trọng để có một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa. Hãy dành thời gian cho những người mà bạn yêu quý, tạo ra những trải nghiệm mới và trân trọng những khoảnh khắc nhỏ bé trong cuộc sống.

 

Phân tích hình ảnh ông Sáu làm chiếc lược ngà - Vai trò của cha

 Đề. Hãy chọn phân tích một đoạn thơ hay một nhân vật truyện giúp em cảm nhận được vai trò của cha. Trình bày những tác động của đoạn thơ hay nhân vật truyện đó đối với bản thân em.

Bài làm

Chiến tranh có thể tàn phá những gì trên đường nó đi qua, duy nhất tình cảm gia đình không bom đạn nào có thể hủy diệt được. Điều này thể hiện rõ tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng. Đến với truyện ngắn “Chiếc lược ngà” ta sẽ cảm nhận được vẻ đẹp, sự hi sinh của người cha - người cha lúc nào cũng hi sinh vì gia đình, yêu thương con và đặc biệt trong thời chiến thì tình cảm ấy càng quý giá hơn bao giờ hết. Tình yêu thương con mãnh liệt của ông Sáu gửi gắm trong chiếc lược ngà mà anh làm tặng cho con khiến người đọc vừa yêu mến vừa xót xa.

Tác phẩm “Chiếc lược ngà” được Nguyễn Quang Sáng viết vào năm 1966. Khi ấy, tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ, đó là những năm cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Đây là một truyện ngắn giản dị nhưng chứa đầy sức bất ngờ. Truyện ngắn chỉ xoay quanh tình cha con của một người lính nhưng lại vô cùng cảm động. Trong đó, nhân vật chính - ông Sáu là một nhân vật đã tạo nên mạch cảm xúc dạt dào xuyên suốt tác phẩm. Ông là một người lính vừa yêu nước lại vừa yêu gia đình, nhưng khi trở về thăm con gái nhỏ sau tám năm ròng xa cách lại không được con đón nhận. Tình huống tuy éo le nhưng lại mở ra sự gắn kết giữa hai con người vô cùng sâu sắc.

Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi đến khi con gái ông lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu không chịu nhận cha vì vết thẹo trên mặt làm ba em không giống với người chụp chung với má trong bức ảnh mà em đã biết. Thu đối xử với ba như người xa lạ, đến lúc hiểu ra, tình cảm cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải lên đường. Ở khu căn cứ, bao nỗi nhớ thương con, ông dồn vào việc làm cho con cây lược. Ông hi sinh trong một trận càn của Mỹ nguỵ. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược cho một người bạn. Cốt truyện tuy ngắn gọn nhưng lại chất chứa đầy nỗi niềm xúc động.

Sau bao năm tháng mong chờ, đau khổ, ông Sáu đã được đón nhận một niềm vui vô bờ khi bé Thu gọi tiếng “Ba”. Ông trở lại khu căn cứ với một yên tâm lớn rằng ở quê nhà có một đứa con gái thân yêu luôn chờ đợi ông, từng giây từng phút mong ông quay về. Tình cảm của ông Sáu dành cho bé Thu trở nên mãnh liệt hơn, cao cả, thiêng liêng và cảm động hơn bao giờ hết là việc ông tự tay làm chiếc lược ngà cho con.

“Ba về! Ba mua một cây lược cho con nghe ba!”- lời nói vô tư của trẻ con ấy lại khiến ông khắc cốt ghi tâm. Đó là mong ước đơn sơ của đứa con gái bé bỏng trong giây phút cha con tạm biệt. Nhưng đối với người cha ấy, đó là mong ước đầu tiên và cũng là duy nhất cho nên nó cứ thôi thúc trong lòng. Ao ước của con dần dần cũng trở thành ước nguyện của ông. Kiếm cho con cây lược trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu khẩn của tình phụ tử trong lòng. Ông bật dậy như bỗng loé lên một sáng kiến lớn: làm cây lược cho con bằng ngà voi. Có lẽ không đơn thuần vì ở rừng rú chiến khu, ông không thể mua được cây lược nên làm lược từ ngà voi là một cách khắc phục khó khăn. Mà cao hơn thế, sâu hơn thế, ngà voi là thứ quí hiếm - chiếc lược cho con của ông phải được làm bằng thứ quý gía ấy. Và ông không muốn mua, mà muốn tự tay mình làm ra. Ông sẽ đặt vào trong đấy tất cả tình yêu thương con của mình. Ông quả là một người cha chiều con và luôn biết giữ lời hứa với con, đó là biểu hiện tình cảm trong sáng và rất sâu nặng. Kiếm được ngà voi, mặt ông “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Vậy đấy, khi người ta hoá thành con trẻ lại chính là lúc người ta đang hiện lên cái tư cách người cha cao quý của mình.

Tình cảm sâu sắc của người cha dành cho con được thể hiện ngay trong việc làm cho con cây lược. Những lúc rỗi, ông “ngồi cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ và khổ công như người thợ bạc”. Làm chiếc lược cho con đúng là một cuộc hành trình, bởi người cha chiến sĩ ấy vừa đối mặt với đạn bom, với đói rét, hiểm nguy, lại vừa tỉ mỉ mài từng chiếc răng lược. Trong từng chiếc răng lược có nỗi nhớ thương con, có sự ân hận vì đã đánh con, có niềm mong đợi ngày trở về. Bụi ngà mỗi ngày rơi một nhiều làm người đồng đội cũng cảm thấy vui cho ông. Trên sống lưng cây lược, ông đã tẩn mẩn khắc một dòng chữ nhỏ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Dòng chữ nhỏ mà chứa bao tình cảm lớn lao. Chiếc lược xét về vật chất không đáng giá nhưng xét về tình cảm tinh thần thì nó vô cùng quý giá không gì có thể thay thế được bởi vì nó được làm từ tình yêu thương vô bờ bến của người cha dành riêng cho con. Hình ảnh ông ngồi khắc chữ lên chiếc lược có lẽ là hình ảnh đẹp tuyệt vời nhất của mẩu truyện.

Việc làm chiếc lược vừa là cách ông giải tỏa tâm trạng mong nhớ, ân hận vừa là cách gửi vào đó những yêu thương khao khát cháy bỏng dành cho đứa con gái yêu của mình. Chiếc lược ngà giờ đây đã trở thành một vật quí giá thiêng liêng với ông Sáu. Nó làm dịu đi nỗi ân hận và chứa đựng bao nhiêu tình cảm yêu mến, nhớ thương, mong đợi của của người cha đối với đứa con xa cách. Cây lược ấy chưa chải được mái tóc của con nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của ông. Những lúc nhớ con, ông “lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng thêm mượt”. Lòng yêu con đã biến người chiến sĩ trở thành một nghệ nhân - nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trong đời. Ông gửi vào đó bao lời nhắn nhủ thiêng liêng, gửi vào đó bao nỗi nhớ mong con. Chiếc lược ngà là kết tinh tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm, đơn sơ mà diệu kì, là hiện hữu của tình cha con bất hủ giữa ông Sáu và bé Thu. Tình thương ông dành cho con cháy bỏng, như một dòng sông chảy mãi từ suối nguồn, như dòng máu chảy sâu vào tim ông, vào tâm hồn ông đến phút cuối vẫn bùng cháy chẳng nguôi.

Làm được cây lược cho con, ông Sáu mong được gặp con, được tận tay chải mái tóc con. Nhưng rồi, một tình cảnh đau thương lại đến với cha con ông Sáu: trong một trận càn lớn của quân Mỹ ngụy, ông Sáu bị một viên đạn bắn vào ngực và ông đã hi sinh. “Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được”, tất cả tàn lực cuối cùng chỉ còn cho ông làm một việc “đưa tay vào túi, móc cây lược” đưa cho người bạn chiến đấu. Đó là điều trăng trối không lời nhưng nó thiêng liêng hơn cả những lời di chúc. Nó là sự ủy thác, là ước nguyện cuối cùng, ước nguyện của tình phụ tử. Lời kể như nấc nghẹn, người cha đã không thể thực hiện trọn vẹn lời hứa với con – trở về và trao cho con cây lược. Chiếc lược ngà như là biểu tượng của tình thương yêu, săn sóc của người cha dành cho con gái, cho dù đến khi không còn nữa anh chưa một lần được chải tóc cho con. Người kể chuyện, đồng đội của ông Sáu đã bộc lộ một sự đồng cảm và xúc động thực sự khi kể lại câu chuyện. Có lẽ, không ai hiểu nhau hơn những người đồng đội, gần nhau hơn những người đồng đội. Cho nên, sau này, khi trao tận tay Thu chiếc lược, giữa Thu và người đồng đội của cha mình nảy nở một tình cảm giống như tình cha con.

Những dòng cuối cùng của đoạn trích khép lại trong nỗi buồn mênh mang mà chứa chan ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Chiến tranh là hiện thực đau xót của nhân loại. Chiến tranh đã làm cho con người phải xa nhau, chiến tranh làm khuôn mặt ông Sáu biến dạng, chiến tranh khiến cuộc gặp gỡ của hai cha con vô cùng éo le,bị thử thách,rồi một lần nữa chiến tranh lại khắc nghiệt để ông Sáu chưa kịp trao chiếc lược ngà đến tận tay cho con mà đã phải hi sinh trên chiến trường. Nhưng những đau thương mất mát mà chiến tranh tàn bạo gây ra không thể nào giết chết những tình cảm đẹp đẽ của con người Việt Nam. “Chiếc lược ngà” như một truyện cổ tích hiện đại dẫn người đọc dõi theo số phận của nhân vật. Người còn, người mất nhưng kỉ vật gạch nối giữa cái mất mát và sự tồn tại là chiếc lược ngà nói với chúng ta nhiều điều về tình người, tình đồng chí, tình cha con. Cảm động nhất, để lại ấn tượng nhiều nhất cho người đọc là tình phụ tử thiêng liêng, sâu đậm – tình yêu thương mà ông Sáu dành cho đứa con gái.

Người đọc đã không thể cầm được nước mắt khi nghe tiếng khóc thét của đứa con gọi cha buổi chia tay hồi nào, giờ bỗng không thể cầm lòng khi chứng kiến cái cử chỉ cầm cây lược và ánh mắt nhìn của người cha vào giây phút lâm trung. Từng có bao nhiêu áng văn nói về tình mẹ cực kì xúc động nhưng có lẽ đây là một trang văn rất hiếm hoi mô tả đến tận cùng sâu thẳm trái tim yêu thương của người cha dành cho con.

Có thể nói nhân vật ông Sáu được nhà văn xây dựng bằng những nét nghệ thuật đặc sắc. Nguyễn Quang Sáng đã đặt nhân vật vào cảnh ngộ éo le của đời sống để từ đó ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế đã phát hiện bao cung bậc cảm xúc của tình phụ tử. Ngoài ra, ngôn ngữ kể chuyện vừa truyền cảm, vừa mang đậm chất địa phương Nam Bộ đem đến cho người đọc nhiều xúc động. Đặc biệt, nhà văn đã lựa chọn được một số chi tiết nghệ thuật rất đắt giá như lời dặn mua cho con cây lược của bé Thu,ông Sáu hớn hở khi kiếm được chiếc ngà voi… Tất cả đã góp phần tô đậm vẻ đẹp của người chiến sĩ Cách mạng, của người cha yêu con nồng thắm.

Ông Sáu là đại diện tiêu biểu về một người chiến sĩ anh dũng đồng thời còn là một người cha có tình yêu thương con vô bờ bến. Qua tác phẩm, em nhận ra tình cha con thiêng liêng sâu sắc biết nhường nào. Tình phụ tử cũng như những tình cảm gia đình khác đều trở thành mạch nguồn của tình yêu quê hương đất nước. Hình ảnh ông Sáu gợi nhắc cho em câu ca dao ngàn đời:

“Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.”

“Nghĩa mẹ”, “công cha” là thế đó. Cha lúc nào cũng vẫn là cha, là nguồn sức mạnh tinh thần vô biên cho con cái. Dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, thời điểm nào cha vẫn là điểm tựa cho con, đều yêu thương con cái dạt dào sâu sắc. Họ cũng sãn sàng hy sinh vì con cái, họ cũng quặn trong lòng cùng nỗi đau của  con cái. Càng ở trong cảnh ngộ khó khăn thì tình cha con càng được tỏa sáng, thiêng liêng và cao quý. Ông Sáu giúp em nhận ra tầm quan trọng của cha trong cuộc đời mình. Cha chính là chỗ dựa tinh thần; là người định hướng tương lai; là người luyện tập cho em những kĩ năng đầu tiên để trở thành một con người bản lĩnh; là người rèn luyện cho em ý chí và nghị lực để khi vấp ngã có thể tự mình đứng dậy; là người tập cho em tính tự tin khi đứng trước đám đông , tập cho em tính tự lập từ khi còn bé,giúp em vững tin bước vào đời.

Đường đời thường nhiều gian truân, giữa cha và con đừng tạo cho nhau thêm những khoảng cách về vật chất lẫn tinh thần, vì thế em sẽ cố gắng yêu thương họ, để thấy rõ hơn được công sức mà cha đã bỏ ra để thực hiện tốt vai trò của một người cha tốt trong gia đình. Em lưu giữ trong trái tim mình hình ảnh một người cha, trân trọng tình yêu và sự hi sinh vô điều kiện mà cha đã dành cho mình và biết phải nâng niu hơn hạnh phúc gia đình mình đang có… Em phải nỗ lực học tập, rèn luyện đạo đức, tu bổ bản thân của mình thật tốt, trở thành người tốt để cha mẹ được vui lòng. Em sẽ cố gắng giúp đỡ cha mẹ những công việc trong khả năng của mình, không làm cho cha mẹ phiền lòng, nghĩ ngợi về mình.

“Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là áng văn bất hủ ca ngợi tình phụ tử giản dị mà thiêng liêng, với những con người giàu tình cảm và đẹp đẽ. Tác phẩm là xây dựng được hình tượng người cha mẫu mực. Trong mỗi tình cảnh éo le, tình cha con càng thắm thiết, sâu nặng, để lại trong lòng người đọc những xúc động sâu xa, những giá trị nhân bản đẹp đẽ, cao cả, thiêng liêng biết mấy. Vì thế mà ta càng quí trọng cuộc sống mình có ngày hôm nay, quí trọng tình cha cao thượng và vĩ đại. Vòng đời ngắn ngủi lắm, đừng mãi sống ích kỉ - chỉ biết nhận tình cảm yêu thương từ cha mẹ mà chẳng bao giờ đền đáp lại. Nếu bạn còn cha, và một người cha đúng nghĩa thì hãy cảm ơn thượng đế vì bạn đã được sinh ra trong cuộc sống này!