Cảm nhận vẻ đẹp trẻ trung yêu đời của nhân vật Phương Định trong đoạn trích sau:

 

Cảm nhận vẻ đẹp trẻ trung yêu đời của nhân vật Phương Định trong đoạn trích sau:

Bây giờ là buổi trưa. Im ẳng lạ. Tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bỏ ra mà cười một mình.

Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo:"Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!".

Xa đến đâu mặc kệ, nhưng tôi thích ngắm mắt tôi trong gương. Nó dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói năng.

Không hiểu sao các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm tôi. Hỏi thăm hoặc viết những thư dài gửi đường dây, làm như ở cách xa nhau hàng nghìn cây số, mặc dù có thể chào nhau hằng ngày. Tôi không săn sóc, vốn và. Khi bọn con gái xúm nhau lại đối đáp với một anh bộ đội nói giỏi nào đấy, tôi thường đứng ra xa, khoanh tay lại trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt. Nhưng chẳng qua tôi điệu thế thôi, Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ.

( Trích Những ngôi xa xôi, Lê Minh Khuê, SGK Ngữ Văn 9 tập 2, NXBGDVN, 2023, trg.114,115)

 

BÀI LÀM

Lê Minh Khuê được đánh giá là cây bút độc đáo với những tác phẩm truyện ngắn về cuộc sống chiến đấu trong bom đạn của tuổi trẻ trong thời kỳ bấy giờ, đặc biệt là những người anh hùng thầm lặng trên tuyến đường Trường Sơn. Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm điển hình của nhà văn về đề tài này. Với sự sắc sảo trong ngòi bút, Lê Minh Khuê đã khắc hoạ chân thực cuộc đời của những cô gái tuổi còn đôi mươi nhưng cháy trong tim khát vọng tuổi trẻ mãnh liệt và nồng nàn tình yêu nước. Qua những lời tâm sự của nhân vật Phương Định những cô gái thanh niên xung phong hiện lên trẻ trung, vui tươi và tràn đầy sức sống,yêu đời, khao khát hạnh phúc cùng nét thanh xuân chưa bao giờ bị khuất lấp bởi khói đạn. Ta có thể cảm nhận được rõ nét vẻ đẹp trẻ trung hồn nhiên đầy lạc quan của nhân vật Phương Định trong đoạn cô tự nói về mình “ Bây giờ là buổi trưa…. có ngôi sao trên mũ”.

Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” viết về đề tài chiến tranh không khô khan ngược lại còn lắng đọng nhiều cảm xúc bồi hồi, da diết. Xuyên suốt Những ngôi xa xôi là cuộc đời của những cô gái tuổi xuân thì đang làm nhiệm vụ phá bom, mở đường cho xe qua trên dãy Trường Sơn. Truyện xoay quanh ba nữ thanh niên xung phong gồm Nho, Thao và Phương Định đang làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường tại Trường Sơn. Công việc của các cô gái ấy đầy rẫy những hiểm nguy khôn lường. Những cô gái phải chạy lên cao điểm giữa ban ngày, rồi phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch để ước tính và đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, và cần thì phá bom. Nhiệm vụ ấy vô cùng thiêng liêng và quan trọng, nhưng cũng đầy hy sinh và gian khổ. Phương Định sẵn sàng rời bỏ cuộc sống nhàn hạ phồn hoa để lên đường chiến đấu với cuộc sống nơi chiến trường đầy gian khổ ác liệt. Mặc dù công việc nhiều hiểm nguy bủa vây, khi sống chết chỉ còn trong gang tấc nhưng Phương Định vẫn luôn giữ được vẻ hồn nhiên trong sáng của tuổi trẻ, lòng lạc quan đầy mộng mơ và lý tưởng.

Phương Định, bên cạnh lý tưởng cùng tinh thần chiến đấu quả cảm, là nét tính cách mơ mộng và hồn nhiên – một vẻ đẹp tâm hồn trong sáng. Chiến tranh bao giờ cũng khốc liệt tiếng bom. Nhưng chiến tranh trong văn Lê Minh  Khuê còn có cả tiếng hát, tiếng hát của Phương Định: “Bây giờ là buổi trưa. Im ẳng lạ. Tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bỏ ra mà cười một mình.” Kết thúc những giây phút căng thẳng nơi cao điểm, xong việc là cô gái thở phào và sà ngay vào một thế giới khác – thế giới của những cô gái nữ tính đầy mơ mộng. Phương Định thích hát, nghêu ngao suốt cả  ngày với những bản nhạc không đầu không cuối với đủ các chủ đề. Giữa chiến trường im ắng, Phương Định vẫn khe khẽ hát. Tiếng hát của tâm hồn yêu đời, lạc quan. Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách hiểm nguy, giáp mặt  hàng ngày với cái chết nhưng ở  Phương Định không mất đi sự hồn nhiên trong sáng. Cô thường cất tiếng hát để động viên bản thân và đồng đội và tiếng hát du dương ấy đã phần nào xoa dịu tháng ngày khốc liệt nơi tiền tuyến. Thích hát để rồi Phương Định còn bịa ra cả lời bài hát. Lời  bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến chính tác giả của chúng cũng ngạc nhiên, đôi khi bỏ ra mà cười một mình. Cô cười một mình khi nhận ra sự ngớ ngẩn trong lời hát. Phải chăng chính tâm hồn yêu đời đã mang đến cái  bình thản cho cô gái trẻ giữa chiến trường đầy ác liệt. Điều này cũng hé lộ vẻ đẹp phong phú nơi tâm hồn. Phương Định vô tư, hồn nhiên và tinh nghịch. Tác giả đã đặt cái lãng mạn, cái  hồn nhiên bên trong cái tàn khốc, chết chóc. Tiếng hát át tiếng bom. Tiếng hát của Phương Định mang lý tưởng sống, khát khao về quê hương về tình yêu tuổi trẻ, khát vọng sự thanh bình…  “Sự sống nảy sinh từ  cái chết. Hạnh phúc hiện hình từ những hi sinh, gian khổ” (Nguyễn Khải). Đó phải chăng  là thông điệp ý nghĩa mà nhà văn mang đến cho độc giả?

Cũng như bao cô gái mới lớn, Phương Định có một tâm hồn nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá.. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn". Cô gái đó biết mình đẹp. Phương Định vui và tự hào về điều đó. Cô mang nét đẹp của một cô gái Hà Nội với vẻ đẹp truyền thống và một thần thái đầy tự tin và kiêu hãnh. Mái tóc với “hai bím tóc dày và mềm” đẹp tự nhiên và được chăm sóc cẩn thận biểu hiện của nữ tính và duyên dáng.  Cái cổ  Phương Định cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp hình thể mà còn thể hiện sự tự tin và niềm tự hào về bản thân.. Và cô thích ngắm mình trong gương, nhất là đôi mắt. Đôi mắt “dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói năng” nhìn  “xa xăm “gợi lên  một tâm hồn phong phú. Chiến trường khốc liệt nhưng không đốt cháy nổi tâm hồn nhạỵ cảm của cô. Cô biết mình đẹp và được nhiều người để ý: “Không hiểu sao các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm tôi. Hỏi thăm hoặc viết những thư dài gửi đường dây, làm như ở cách xa nhau hàng nghìn cây số, mặc dù có thể chào nhau hằng ngày”. Điều đó làm cô thấy vui và tự hào. Biết mình được cánh lính trẻ để ý nhưng cô ‘không săn sóc, vồn vã’, không biểu lộ tình cảm của mình, nhưng chưa để lòng mình xao động vì ai : “thường đứng ra xa, khoanh tay lại trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt.” Đó là cái vẻ kiêu kì đáng yêu của các cô gái Hà Nội như chính cô đã thú nhận : “chẳng qua là tôi điệu đấy thôi”. Lê Minh Khuê đã rất tinh tế khi phát hiện ra cái nét tâm lí kiêu ngầm ấy ở Phương Định. Đó là cái kiêu ngầm của một cô gái trẻ có ý thức sâu sắc về vẻ đẹp cuộc sống. Chính nét tâm lí rất đời thường, rất con gái này khiến nhân vật Phương Định càng trở nên gần gũi, chân thực và đáng yêu.

Trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, Phương Định ngời sáng vẻ đẹp tâm hồn rất tươi xanh của tuổi trẻ, của nghĩa anh hùng Cách mạng Việt Nam.  Phương Định dành tất cả tình cảm ngưỡng mộ sâu sắc đối với những người lính, những người đã hy sinh và chiến đấu vì đất nước: “Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ.” Phương Định coi những người lính là những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất. Cô yêu nước và cũng yêu luôn cả những anh chiến sĩ đi qua cao điểm. Đó không phải tình yêu nam nữ đơn thuần mà là tình cảm thiêng liêng giữa đồng bào với đồng bào, chứa chan niềm tự hào dân tộc. Cô sẵn sàng hy sinh tuổi thanh xuân, hy sinh hạnh phúc cá nhân để nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc. Họ chính là những đoá hồng vươn lên từ biển lửa, tô thắm thêm màu đỏ chói lọi cho dãy Trường Sơn. Bằng ngôn ngữ giản dị, giọng điệu vô cùng tự nhiên, Lê Minh Khuê đã cho độc giả thấy được sự hồn nhiên nhưng không kém phần chững chạc trong cách suy nghĩ của cô chiến sĩ trẻ nơi tiền tuyến.

Những ngôi sao xa xôi có cách kể chuyên tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung và đặc biệt thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật. Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất và người kể chuyện cũng là nhân vật chính, tạo ra một điểm nhìn phù hợp để miêu tả hiện thực của cuộc chiến đấu ở một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, làm cho câu chuyện chân thực hơn. Ngôn ngữ trần thuật phù hợp với nhân vật kể chuyện – một cô gái thanh niên xung phong trẻ trung người Hà Nội – tạo cho tác phẩm có giọng điệu và ngôn ngữ tự nhiên, gần với khẩu ngữ, trẻ trung và có chất nữ tính. Tất cả đã giúp nhà văn  làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu vô cùng gian khổ, hy sinh nhưng rất hổn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó chính là hình ánh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Nhiều năm tháng đã qua đi nhưng nỗi đau về trận chiến năm xưa vẫn còn âm ỉ trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Tác phẩm không chỉ để lại trong lòng người đọc ký ức về một thời chiến đấu oanh liệt mà còn làm sống lại những trang sử hào hùng của dân tộc. Văn học là hành trình từ trái tim đến trái tim, chính vì thế nên những giá trị nhân văn sâu sắc mà Lê Minh Khuê truyền tải trong tác phẩm đã thành công chinh phục nhiều thế hệ độc giả. Những ngôi sao xa xôi sẽ cho chúng ta được chiêm ngưỡng bức tranh thời chiến đầy chân thực nhưng cũng không kém phần sâu lắng về những con người đã không tiếc máu xương cho hoà bình, độc lập.

Phân tích đoạn văn Phương Định kể về công việc

 Đơn vị chăm chúng tôi ra trò. Có gì lại bảo “để cho bọn trinh sát, chúng nó ở trên đó vắng”.

Điều đó cũng dễ hiểu thôi. Đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn. Và làm việc có khi suốt đêm.

Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không thích đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom. Tôi bây giờ còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất nhiên, tôi không vào viện quân y. Việc nào cũng có cái thú của nó. Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang. Bên ngoài nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột. Rồi ngửa cổ uống nước, trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hình như ta sắp mở chiến dịch lớn. Đêm nào xe cũng nườm nượp ngoài đường. Ban đêm chúng tôi được ngủ. Nhưng mấy đêm nay thì chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trọng điểm, cầm xẻng xúc, nói vài câu buốn cười với một anh lái xe nào đó. Vui. Chỉ khổ đứa phải trực máy điện thoại trong hang.

(Trích Những ngôi sao xa xôi, Lê Minh Khuê, SGK Văn 9 tập 2,NXBGD, 2023, tr.114)

Em hãy viết bài văn nghị luận về đoạn trích trên khiến em suy nghĩ về giá trị của lý tưởng sống. Sau đó trình bày những tác động của đoạn thơ đối với bản thân em.

BÀI LÀM

A. Mở bài

Là một trong những nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc, Lê Minh Khuê được đánh giá là cây bút độc đáo với những tác phẩm truyện ngắn. Ngòi bút của nhà văn luôn hướng về cuộc sống chiến đấu trong bom đạn của tuổi trẻ trong thời kỳ bấy giờ, đặc biệt là những người anh hùng thầm lặng trên tuyến đường Trường Sơn. "Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc ta đang diễn ra vô cùng ác liệt.Truyện ngắn làm nổi bật hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn – gan góc, quả cảm, lạc quan, yêu đời, có tinh thần trách nhiệm cao. Phương Định – nhân vật chính và cũng là người kể chuyện – là một điển hình như thế! Ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp vừa anh hùng quả cảm không sợ hi sinh vừa hồn nhiên trẻ trung yêu đời của Phương Định ttrong đoạn cô kể về khung cảnh và công việc phá bom của mình ở một cao điểm trên đường mòn Trường Sơn.

B. Thân bài

1. Khái quát

Truyện "Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom trên một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn thời kỳ cuộc chiến đấu chống đế quốc Mỹ đang diễn ra vô cùng ác liệt. Họ thuộc tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên con đường ác liệt ấy. Ấn tượng sâu đậm nhất để lại trong lòng bạn đọc ở “Những ngôi sao xa xôi” có lẽ chính là hình ảnh những cô gái dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm, có tình đồng chí đồng đội sáng ngời, có tâm hồn trong trẻo, giàu mơ mộng và nhạy cảm. Tất cả những vẻ đẹp ấy được thể hiện tập trung nhất ở nhân vật Phương Định, mà chủ yếu qua đời sống nội tâm của cô. Qua ngòi bút tài hoa của nhà văn, hiện thực cuộc sống nơi chiến trường và hình ảnh những nữ thanh niên xung phong đặc biệt là Phương Định với cuộc sống gian khổ một thời cứ hiện lên sống động sau từng câu chữ.

2. Phân tích

a. Giới thiệu về nơi sống và công việc

Xuất thân là một cô gái Hà thành nhiều mộng mơ và giàu xúc cảm, Phương Định đã đi theo tiếng gọi của Tổ quốc để lên đường chiến đấu. Phương Định tham gia thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa và đầy mưa bom bão đạn. Cô cùng Nho và Thao sống trong một cái hang ở dưới chân cao điểm, giữa một cùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Nơi đây tập trung nhiều bão đạn và nguy hiểm, bởi từng giờ từng ngày luôn phải đối mặt với bom rơi đạn nổ. Công việc của cô là “phải chạy lên cao điểm giữa ban ngày”, rồi phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch để ước tính và đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, và cần thì phá bom. Đây là một công việc vô cùng nguy hiểm, có thể đối diện với cái chết bất cứ lúc nào. Thậm chí, ở nơi cư trú của họ cũng luôn có sự rình rập của tử thần. Nhiệm vụ ấy vô cùng thiêng liêng và quan trọng, nhưng cũng đầy hy sinh và gian khổ.

b. Vẻ đẹp của Phương Định

Phương Định đã không tiếc thân mình, mang lý tưởng cao đẹp để chiến đấu, nguyện dâng hiến hết tuổi trẻ, tuổi thanh xuân và chính bản thân mình cho đất nước. Cô gái ấy sẵn sàng rời bỏ cuộc sống nhàn hạ phồn hoa để lên đường chiến đấu với cuộc sống nơi chiến trường đầy gian khổ ác liệt. Hiện thực khốc liệt của chiến tranh qua giọng điệu của cô gái ấy thật hóm hỉnh, thật như biết đùa trước gian khó hiểm nguy. Công việc của Phương định và đồng đội luôn ẩn chứa hiểm nguy, có thể lấy đi tính mạng con người: "Mà ban ngày chạy trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không thích đùa. Hán ta lẩn trong ruột những quả bom." Hình ảnh ẩn dụ "thần chết" cùng sự miêu tả sinh động về bom đạn cho thấy sự nguy hiểm cận kề. Công việc ấy luôn phải căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự bình tình và dũng cảm hết sức để đối mặt với mạo hiểm, với cái chết luôn cận kề. Những quả bom im lặng nhưng ẩn chứa hiểm nguy đáng sợ. Đối diện với quả bom và hình dung về những gì nó có thể gây ra, dù là người có thần kinh vững chãi nhất cũng phải run sợ. Thế nhưng, với cô gái, đó là một cảm giác quen thuộc, quen đến nỗi họ quên hết sức tàn phá của nó. Cô đã quen với việc phải đối mặt với "Thần chết" mỗi ngày. Thậm chí, cô vẫn làm việc ngay cả khi "còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi" -thật… "lì lợm"! Công việc phá bom của các cô gái thanh niên xung phong đầy nguy hiểm rình rập và luôn phải đối mặt với cái chết nhưng lại hiện lên qua giọng kể đầy hóm hỉnh và bình thản và cho là có cái thú riêng: “Việc nào cũng có cái thú của nó. Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ…” Bức tranh chiến tranh dữ dội với những tiếng nổ, tiếng máy bay, khói bụi mịt mù. Phương Định thật sự căng thẳng, lo âu tột độ. Nỗi sợ hãi luôn hiện hữu nhưng họ vẫn dũng cảm chiến đấu. Công việc thực sự nguy hiểm nhưng cô gái vẫn không hề nản, vẫn luôn làm việc với tinh thẩn trách nhiệm cao nhất. Cô y thức rõ ràng về nguy hiểm "Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ"nhưng vẫn dũng cảm tiến lên. Lời thách thức "Có ở đâu như thế này không" khẳng định sự độc đáo của trải nghiệm và bản lĩnh của người lính, lạc quan, yêu đời, tìm kiếm niềm vui trong gian khổ. Khi xong việc, “quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào" rồi mới yên tâm chạy về hang ở. Phương Định mơ mộng trong cuộc sống và cả trong công việc nguy hiểm. Khi phải đối mặt với hiểm nguy, Phương Định cùng với những người đồng đội của mình thực sự là những cô gái anh hùng. Hơn thế nữa, cảm nhận nhân vật Phương Định, ta thấy những hy sinh và mất mát của bản thân cũng được cô gái coi hết sức nhẹ nhàng “Tôi bây giờ vẫn còn một vết thương chưa lành ở đùi. Tất nhiên tôi không vào viện quân y”. Chỉ với ngữ điệu bình thản ấy cũng đủ toát lên sự lạc quan, tinh thần dũng cảm của nhân vật. Với Phương Định, được sống và chiến đấu, hi sinh vì Tổ quốc, đó là trách nhiệm, nghĩa vụ và là niềm hạnh phúc của tuổi trẻ.

Lê Minh Khuê đã thể hiện thành công sự nguy hiểm và căng thẳng của cuộc chiến tranh, đồng thời cho thấy tinh thần dũng cảm, gan dạ của người lính. Qua đó, tác giả thể hiện sự trân trọng và ngợi ca những người lính đã chiến đấu và hy sinh vì Tổ quốc. Có thể khẳng định rằng Phương Định và những đồng đội của cô thực sự là những cô gái anh hùng, nhưng đều là những anh hùng mà không tự biết. Điều này đã khiến cho nhân vật Phương Định trở nên đáng mến.

Thế nhưng, ngay giữa chiến trường, ta vẫn thấy những tâm hồn tươi trẻ, luôn rạng rỡ niềm tin yêu cuộc sống của Phương Định. Kết thúc những giây phút căng thẳng nơi cao điểm, xong việc là cô gái thở phào và sà ngay vào một thế giới khác “Rồi khi xong việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang. Bên ngoài nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột.” "Thở phào" nhẹ nhõm, giải tỏa sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Sự đối lập giữa bên ngoài nóng bức và bên trong hang mát lạnh – thế giới của những cô gái nữ tính đầy mơ mộng mang đến cảm giác sảng khoái, dễ chịu. "Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột" lột tả cảm giác rõ ràng, chân thực khi bước cô vào hang. Hình ảnh "thế giới khác" được sử dụng như một phép so sánh, làm nổi bật sự khác biệt về môi trường và cảm giác của nhân vật. Khi hoàn thành nhiệm vụ, cô trở về nơi ở với tâm trạng hoàn toàn thư thái, như chưa hề trải qua cơn sinh – tử: Hình ảnh "sà ngay" thể hiện sự háo hức, mong muốn được tận hưởng sự mát mẻ sau một ngày làm việc vất vả. Phương Định tận hưởng cảm giác sảng khoái sau khi hoàn thành công việc, sự mát mẻ và thư giãn “ngửa cổ uống nước, trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung…” Cô thật sự thoải mái, tận hưởng phút giây bình yên. Hình ảnh "nằm dài", "lười biếng" cho thấy sự thả lỏng, không còn gánh nặng công việc. Trong điều kiện gian khó ấy, cô vẫn giữ được nét nữ tính, đơn thuần của tuổi trẻ. Đó chính là biểu hiện cao hơn cả của sự lạc quan, khi con người không đánh mất chính mình trong cuộc sống gian khó. Cô luôn yêu đời, khao khát hạnh phúc cùng nét thanh xuân chưa bao giờ bị khuất lấp bởi khói đạn. Lê Minh Khuê đầy tinh tế và ý nhị, khi khai thác tâm lý cô gái đôi mươi- Phương Định ở những điều tưởng chừng như quá đơn giản, gần gũi. Từ trong hang cô hức trước chiến dịch sắp diễn ra “Ban đêm chúng tôi được ngủ. Nhưng mấy đêm nay thì chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trọng điểm, cầm xẻng xúc, nói vài câu buốn cười với một anh lái xe nào đó. Vui. Chỉ khổ đứa phải trực máy điện thoại trong hang.” Cô quan tâm vui vẻ, thoải mái,có chút háo hức và dự đoán về sự kiện quan trọng sắp diễn ra. Đây là tinh thần lạc quan của những người lính trong thời chiến. Cảm xúc và suy nghĩ chân thực của cô đã truyền sang cho người đọc nỗi niềm đồng cảm yêu mến và sự kính phục.

 Sau trùng trùng hiểm nguy, khung cảnh khốc liệt của chiến tranh vẫn được làm dịu lại bởi niềm lạc quan, yêu đời điểm xuyết vào từng câu chữ như những đóa hoa nở giữa trời đông giá buốt. Bởi lẽ ấy, người đọc càng được tiếp thêm niềm tin và sức mạnh để vươn tới tương lai tốt đẹp hơn.

3. Đánh giá

Nhà văn Lê Minh Khuê đã tỏa sáng với ngòi bút của mình với nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi. Xây dựng nhân vật cô gái này, nhà văn đã chọn được những phương thức trần thuật hợp lý khi đặt điểm nhìn vào nhân vật chính của mình để nhân vật tự kể chuyện. Chính vì thế, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật Phương Định đạt đến độ tinh tế nhất. Ngôn ngữ trần thuật qua nhân vật chính đã làm cho tác phẩm có giọng điệu, ngôn ngữ tự nhiên gần với khẩu ngữ, trẻ trung và nữ tính như chính nét tính cách của nhân vật. Bên cạnh đó, lời kể linh hoạt, cùng câu ngắn dài, nhịp nhanh tạo không khí chiến trường, nhịp kể chậm lại khi hồi tưởng như gợi nhớ kỷ niệm của tuổi thơ êm đềm cũng là một nét nghệ thuật tạo nên sự thành công của tác phẩm. Lê Minh Khuê với tác phẩm Những ngôi sao xa xôi đã làm nổi bật lên vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái vừa quả cảm trong chiến đấu, vừa mang nét hồn nhiên vô tư, trong sáng và đầy lạc quan… Đây là một hình ảnh đẹp, đặc trưng cho thế hệ trẻ Việt Nam đã sống và chiến đấu, hy sinh không tiếc tuổi xuân cho quê hương đất nước.

4. Tác động

Qua dòng suy nghĩ và tâm trạng của nhân vật Phương Định, cuộc sống chiến đấu của các cô thanh niên xung phong được tái hiện đầy đủ, chân thực và sinh động với vẻ đẹp tỏa sáng. Hình ảnh các cô gái thanh niên trong truyện ngắn trên chính là tấm gương về lý tưởng sống cho thanh niên ngày nay. Trong cuộc sống, để đạt được mục đích, ước mơ thì bất cứ ai cũng phải có một lý tưởng sống tốt đẹp. Lý tưởng sống giúp Phương Định và các đồng đội luôn cảm thấy thanh thản, lạc quan, vui vẻ, hạnh phúc. Nó góp phần bồi đắp vẻ đẹp tâm hồn cho mỗi người, giúp con người hoàn thiện nhân cách. Lý tưởng sống Đã giúp Phương Định và bản thân mỗi người chúng ta có định hướng phấn đấu để vươn lên, là điều kiện để giúp con người sống có ý nghĩa hơn, sống tốt, sống đẹp hơn. Lý tưởng sống được coi là yếu tố quan trọng góp phần xây dựng xã hội ngày một giàu đẹp và văn minh. Bởi vậy, trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa như ngày nay, thế hệ trẻ, thanh niên như em cần hiểu được tầm quan trọng của lý tưởng sống với bản thân và cộng đồng. Bản thân em cần hiểu rõ năng lực và khả năng của mình để vạch định ra cho mình một lý tưởng sống tốt đẹp. Em sẽ thể hiện lý tưởng sống bằng việc làm, hành động cụ thể, nỗ lực học tập, lao động, làm việc, rèn luyện, tu dưỡng, không ngại khó, ngại khổ, không nản lòng, nhụt chí trước thất bại. Sống hữu ích cho bản thân, cho gia đình và quê hương đất nước là việc làm vĩ đại nhất.

C. Kết bài

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng khi đọc lại tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, người đọc như được sống lại những năm tháng hào hùng của dân tộc. Nhân vật Phương Định mang những nét đẹp tiêu biểu cho biết bao chàng trai và cô gái thanh niên xung phong trong những năm tháng chống Mỹ oanh liệt. Cảm nhận nhân vật Phương Định đã tiếp thêm cho ta sức mạnh và động lực để viết tiếp nên những nét son trong trang sử của thời đại mình.

THẤT BẠI LÀ MÓN QUÀ

 Không có thất bại thì làm sao có thành công? Không có thất bại thì làm sao có kinh nghiệm? Không có nước mắt thì làm sao có nụ cười? Chẳng có cách nào để xa lánh thất bại. Vậy sao ta không dũng cảm đối mặt với nó và coi nó là một món quà.

 Thất bại được hiểu là khi chúng ta không đạt được mục tiêu đề ra, là sự vấp ngã, sai lầm trong quá trình thực hiện một việc nào đó. Thất bại là điều không ai mong muốn, nhưng nó là một phần tất yếu của cuộc sống. Thất bại có thể là một món quà quý giá mà cuộc sống ban tặng nếu ta biết cách nhìn nhận và tiếp thu nó. Thất bại không chỉ đơn thuần là sự vấp ngã, mà còn là bài học quý giá giúp ta trưởng thành và tiến xa hơn trên con đường chinh phục ước mơ.

. Lịch sử đã chứng minh không ít người thành công đã từng trải qua thất bại. Thomas Edison đã trải qua hàng nghìn lần thất bại trước khi phát minh ra bóng đèn. Michael Jordan bị loại khỏi đội bóng rổ của trường trung học, nhưng sau đó đã trở thành huyền thoại bóng rổ thế giới. J.K. Rowling đã nhận được hàng loạt lời từ chối trước khi Harry Potter trở thành series sách bán chạy nhất mọi thời đại. Ngay cả những con người thành công nhất cũng từng phải vượt qua thất bại, không ngừng vượt qua thất bại để bước tới trước, học hỏi từ thất bại, từng bước từng bước vững vàng tiến tới thành công. Vậy thì, bạn có lý do gì để sợ hãi và khước từ thất bại?

Để có cầu vồng phải có cơn mưa, không còn cách nào khác. Những lần khó khăn sẽ khiến ta trở nên mạnh mẽ hơn và không còn đau khổ nữa. Ta chỉ trở nên vững vàng hơn, mạnh mẽ, kiên cường và bản lĩnh hơn khi học hỏi từ những khó khăn và không dễ dàng gục ngã trước thất bại.

“Từ những thất bại, chúng ta học được nhiều điều hơn là thành công.” Mỗi lần vấp ngã, ta rút ra bài học quý giá, khám phá ra những tiềm năng ẩn giấu và giới hạn của bản thân,  hiểu ra mình nên làm gì khi có ý thức không nên làm gì để không lặp lại sai lầm trong tương lai.

Thất bại thực sự rất tệ hại. Nếm thử hương vị của thất bại ta mới nhận ra được ý nghĩa của cuộc sống. Khi đã trải qua thất bại, ta mới hiểu được giá trị của sự nỗ lực và kiên trì, sẽ càng trân quý những thành công mà mình đạt được và sẽ có thêm động lực để tiếp tục tiến bộ.

Định mệnh đã cho ta thất bại thì hãy vui vẻ và đón nhận nó như một món quà vô giá. Nhờ từng trải qua thất bại, ta sẽ có thêm sự đồng cảm và thấu hiểu đối với những người gặp khó khăn trong cuộc sống, sẽ biết cách chia sẻ và hỗ trợ họ để cùng nhau vượt qua những thử thách. Để sống một cuộc đời trọn vẹn và đầy ý nghĩa.

Thất bại có thể là một món quà quý giá. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là ta nên chủ động tìm kiếm thất bại. Không phải thất bại nào cũng là một món quà, cũng dễ dàng chấp nhận. Chúng ta có thể cảm thấy buồn bã, thất vọng, thậm chí là chán nản. Thất bại có thể dẫn đến những tổn thương tâm lý, khiến ta sợ hãi và e dè trước những thử thách mới. Và không phải ai cũng biết cách biến thất bại thành món quà quý giá. Để biến thất bại thành một món quà, ta cần có một thái độ tích cực và sẵn sàng học hỏi từ những sai lầm và không ngừng nỗ lực.

Thực tế, vẫn còn nhiều người đã trở thành nô lệ của thất bại, hễ gặp thất bại là liền suy sụp, là dễ dàng từ bỏ. Nếu cố gắng, có chăng chỉ là nửa vời rồi cuối cùng chấp nhận đầu hàng trước thất bại. Có nhiều bạn trẻ sống không có ước mơ, không biết phấn đấu vươn lên, chỉ ỷ lại, dựa dẫm vào người khác, không biết tự làm chủ cuộc sống của mình, tự đánh mất cơ hội của cuộc đời mình. Có nhiều bạn ngã rồi chỉ mãi dừng chân ở đó mà không đủ can đảm bước tiếp, chỉ vì không đạt kết quả cao trong một kì thi đã vội từ bỏ cố gắng, xao nhãng việc học

Thất bại không phải là điều đáng sợ, mà là một món quà quý giá cho mỗi người trên con đường thành công. Hãy nhớ rằng thất bại không phải là dấu chấm hết, nó chỉ là một bước lùi tạm thời để chúng ta tiến xa hơn trong tương lai.

Là học sinh, nếu hôm nay ta chưa thể đạt được thành tích cao trong học tập, hãy tự ngồi lại và suy ngẫm xem mình đã cố gắng đủ chưa, hướng đi của mình liệu đã đúng đắn và mỗi ngày trôi qua hãy không ngừng học hỏi. Nếu dự án của ta đang gặp khó khăn hãy bình tĩnh và tìm cách tháo gỡ từng nút thắt bởi không việc gì không thể nếu ta đủ cố gắng. Cuộc đời có quyền xô ngã ta nhưng đứng dậy hay không là quyền của mình. Hãy cho phép bản thân nghỉ ngơi sau thất bại để bình tâm nhìn lại những điều đã qua, những thứ đã làm mình thất bại.  Chấp nhận thất bại với lòng kiêu hãnh, chấp nhận lời phê bình bằng tư thế đĩnh đạc, nhận vinh dự với sự nhún nhường – đó là dấu hiệu của sự trưởng thành và độ lượng.

Cuộc sống không đơn giản chỉ toàn màu hồng. Đó còn là mồ hôi, nước mắt; là bao chông gai, vấp ngã... Chỉ những ai dám thừa nhận và học hỏi từ chính sai lầm, dám tin tưởng và nỗ lực, dám quyết đoán, tích cực và không bao giờ bỏ cuộc thì mọi thất bại sẽ luôn là khởi nguồn của những thành công.

 

 

 

 

 

 

 

Phân tích vẻ đẹp người đồng mình trong đoạn thơ sau: Người đồng mình yêu lắm con ơi

Phân tích vẻ đẹp người đồng mình trong đoạn thơ sau:

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

[…]

Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

( Trích Nói với con, Y Phương, NXBGDVN, 2023, trang 72)

Sau đó nêu những tác động của đoạn thơ đối với em.

Bài làm

I. Mở bài

Nhà thơ Y Phương là nhà thơ dân tộc thiểu số nổi bật trong nền thơ ca Việt Nam với những vần thơ mang đậm bản sắc vùng cao đầy chân thực, trong sáng, và cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi. Bài thơ “Nói với con” là tác phẩm tiêu biểu của Y Phương. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và một vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc tỉnh cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Những lời tâm tình thủ thỉ của người cha ấy khiến ta  nghĩ suy về những bài học gần gũi giản dị qua niềm tự hào của người cha về  niềm vui lao động cũng như sức sống mạnh mẽ, lối sống tình nghĩa của người đồng mình:

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

[…]

Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

II. Thân bài

1.   Khái quát

Nói với con của Y Phương đã mang đến những xúc cảm chân thành và bình dị trong mỗi người. Bài thơ lấy cảm hứng từ tình yêu thương vô bờ của một người cha dành cho con của mình, từ đó mượn lời nói cùng con để ngợi ca về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người, qua đó cũng thể hiện sự tự hào về truyền thống của quê hương, về sự sống bền bỉ của dân tộc. Quê hương không chỉ là nơi con được sinh ra, lớn lên, mà còn là nơi hun đúc, nuôi dưỡng nghị lực sống và tâm hồn con. Đặc biệt, nói đến quê hương là  Y Phương nói đến những con người xứng đáng là mẫu hình về mọi mặt cho con noi theo để trưởng thành.

2.   Phân tích

a.   Luận điểm 1

Trên quê hương thơ mộng nghĩa tình, người đồng mình hiện lên trong cuộc sống lao động cần cù , tươi vui mà đầy nghĩa tình:

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Giọng thơ vang lên đầy thiết tha và tự hào: 

Người đồng mình yêu lắm, con ơi!

“Người đồng mình” là người bản mình, người quê mình. Y Phương có cách gọi rất độc đáo, rất gần gũi và thân thương về những con người quê hương. Với hình thức câu cảm thán, người đọc cảm nhận lời tâm tình được cất lên tự đáy lòng thương mến của người cha về người đồng mình. Nhà thơ như đang giới thiệu ân cần đây là những người bản mình, người vùng mình, người dân quê mình gần gũi, thân thương. Cách gọi như thế, cùng với hô ngữ “con ơi” khiến lời thơ trở nên tha thiết, trìu mến.

Trên mảnh đất thân thương, “người đồng mình” giản dị và tài hoa trong cuộc sống lao động nơi miền sơn cước:

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Khi tâm tình với con về cuộc sống lao động của “người đồng mình”, tác giả đã lựa chọn đưa vào những hình ảnh đẹp đẽ “nan lờ cài đan hoa” và tươi vui “vách nhà ken câu hát”. Đan lờ để đánh bắt cá tôm, cùng dựng nhà dựng cửa, cấy cày, trồng trọt… Những chiếc lờ dùng để đánh bắt cá không chỉ làm bằng tre nứa mà còn làm bằng hoa. Ngôi nhà của người đồng mình có vách được ken bằng những câu hát hát si, hát lượn. Người đồng mình vừa làm vừa hát. Các động từ “đan”, “ken, cài” được sử dụng liên tiếp không chỉ giúp cho người đọc hình dung được những công việc cụ thể làm ra những dụng cụ lao động, những mái nhà vững chãi của con người trên quê hương còn gợi ra tính chất gắn bó, hoà quyện, quấn quýt của con người và của quê hương, xứ sở. Những đôi bàn tay lao động chân chất đã góp phần dựng xây quê hương ấm no, hạnh phúc. Dù không có dòng thơ nào nhắc đến họ trong dáng hình nhưng vẻ đẹp của người lao động được gợi ra từ những công việc hàng ngày, đầy tài hoa mà giản dị, đời thường. Cái “yêu lắm” của “người đồng mình” là gì nếu không phải là cốt cách tài hoa, là tinh thần vui sống? Phải chăng, ẩn chứa bên trong cái dáng vẻ thô mộc là một tâm hồn phong phú, lãng mạn biết bao?

Hơn tất cả, con lớn lên trong sự đùm bọc che chở của con người và rừng núi quê hương thơ mộng, nghĩa tình:

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Nếu như hình dung về một vùng núi cụ thể, chắc hẳn mỗi người có thể gắn nó với những hình ảnh khác cách nói của Y Phương: là thác lũ, là bạt ngàn cây hay rộn rã tiếng chim thú hoặc cả những âm thanh “gió gào ngàn, giọng nguồn thét núi”, những bí mật của rừng thiêng….. Nhưng Y Phương chỉ chọn hình ảnh “hoa” để nói về cảnh quan của rừng. Hình ảnh ấy có sức gợi rất lớn, gợi về những gì đẹp đẽ và tinh tuý nhất. Hình ảnh này góp phần diễn đạt điều tác giả đang muốn khái quát: Thiên nhiên không chỉ đẹp thơ mộng mà còn chan chứa nghĩa tình. Thiên nhiên đã ban tặng cho con người những gì đẹp nhất. Rừng cho hoa trái ngát thơm, trên đường con đi, con sẽ gặp những tấm lòng rộng mở vỗ về con. Cha muốn con hiểu rằng, bên con không chỉ có tình yêu thương của cha mẹ mà còn có sự đùm bọc che chở của quê hương, làng xóm. Không chỉ có gia đình mà quê hương cũng chính là mái nhà ấm áp của con. Nếu cơm gạo của cha mẹ nuôi lớn con về thể xác thì quê huơng đã nuôi dưỡng con về tâm hồn, về lẽ sống. Bằng cách nhân hoá “rừng” và “con đường” qua điệp từ “cho”, người đọc có thể nhận ra lối sống tình nghĩa của “người đồng mình”. Đó cũng chính là một nguồn mạch yêu thương vẫn tha thiết chảy trong lâm hồn mỗi người, bởi “con đường cho những tấm lòng”, vẻ như mộng ấy của thiên nhiên, nghĩa tình sâu đậm ấy của “những tấm lòng” đã che chở, nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn cũng như lối sống của con. “Con đường” là nơi con người liên kết gặp gỡ, tâm tình, và cũng là nơi để con người chia sẻ với nhau những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống. Thế nên từ “hoa” cũng có thể hiểu là những tình cảm tốt đẹp mà “người đồng mình” dành tặng cho nhau mỗi ngày. Điệp từ “cho” đã khiến hai câu thơ trở nên sống động, giúp người đọc cảm nhận được cuộc sống của Người đồng mình. Người cha dạy dỗ con bằng chính tình yêu quê hương và muốn con cũng trở nên như vậy.

Chỉ với những câu thơ ngắn gọn, nhà thơ giúp ta hình dung được hình ảnh đáng yêu của người đồng mình giữa núi rừng thơ mộng, hiền hòa. Vẻ đẹp của họ được gợi ra từ cuộc sống lao động bình dị, từ bàn tay tài hoa và khối óc sáng tạo. Họ có niềm vui giản dị, tinh tế ngay trong cuộc sống mộc mạc đời thường.

b.   Luận điểm 2

“Người đồng mình” không chỉ “yêu lắm” với những hình ảnh đẹp đẽ, giản dị ghi nhắc nguồn cội sinh dưỡng tâm hồn, tình cảm, lối sống cho con người mà còn với những đức tính cao đẹp, đáng tự hào. Người đồng mình còn có một lẽ sống cao đẹp, biết lo toan và có chí đi lên:

Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

Nếu trên kia “yêu lắm con ơi” – yêu cuộc sống vui tươi bình dị, yêu bản làng thơ mộng, yêu những tấm lòng chân thật nghĩa tình, thì đến đây người cha nói “thương lắm con ơi”– bởi sau từ “thương” đó là những những nỗi vất vả, gian khó của con người quê hương. Người cha biểu lộ tình cảm yêu thương chân thành về gian truân, thử thách cùng ý chí mà người đồng mình đã trải qua.

Bằng cách tư duy độc đáo của người miền núi, Y Phương đã lấy cái cao vời vợi của trời để đo nỗi buồn, lấy cái xa của đất để đo ý chí con người:

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

Câu thơ có cách diễn đạt vô cùng độc đáo. Nỗi buồn và chí lớn vốn không thể định hình, định lượng nhưng lại được tác giả dùng cao để đo nỗi buồn, xa để đo ý chí của con người. Cách nói trên đã hữu hình hóa những trắc trở, khó khăn mà người đồng mình phải trải qua đồng thời còn cho thấy ý chí quyết tâm của họ. Trước mọi khó khăn, thử thách họ vẫn không ngừng cố gắng, không ngừng vươn lên. Những khó khăn kia chỉ là thuốc thử, tôi rèn ý chí của họ ngày một mạnh mẽ hơn. Tác giả sử dụng các tính từ “cao”, “xa” trong sự tăng tiến để thấy được những khó khăn, gian truân như ngày càng tăng lên, thử thách ý chí và nghị lực của con người. Nỗi buồn, những bộn bề thiếu thống càng nhiều thì ý chí của con người càng lớn, càng mạnh mẽ hơn để vượt qua tất cả. Có thể nói, cuộc sống của người đồng mình còn nhiều nỗi buồn, còn nhiều bộn bề thiếu thốn song họ sẽ vượt qua tất cả, bởi họ có ý chí và nghị lực, họ luôn tin tưởng vào tương lai tốt đẹp của dân tộc. Người cha vừa tự hào về tinh thần, ý chí của người đồng mình, đồng thời cũng gửi gắm ước mong về đứa con sẽ rắn rỏi như truyền thống quê hương. Y Phương muốn con mình hiểu rằng giá trị của con người không phải đo bằng những của cải vật chất mà là những phẩm chất người đó có. Giá trị đích thực của con người phải ở tầm cao nhân văn mà con người đang vươn tới.  Người cha mong ngay từ nhỏ, đứa con phải nhận biết rằng những gì làm nên phần tốt đẹp nhất của cuộc đời là những giá trị tinh thần chứ không phải là của cải vật chất tầm thường. Sống phải tràn đầy niềm tin và khí phách.

3.   Đánh giá

Giọng điệu tha thiết, trìu mến, lúc bay bổng, nhẹ nhàng, lúc triết lí sắc nhọn… tạo sự cộng hưởng hài hòa với những cung bậc tình cảm trong lời người cha truyền thấm sang con làm rung động tâm hồn chúng ta. Tác giả đã xây dựng các hình ảnh cụ thể mà có tính khái quát, mộc mạc nhưng giàu chất thơ một cách thành công. Bố cục chặt chẽ, từ ngữ giản dị, mộc mạc như lời nói hàng ngày của người miền núi, đã lột tả cái hồn cốt trong bản sắc người dân tộc với tiếng thơ mang phong cách độc đáo. Lời cha dìu dặt tựa như một khúc ca nhẹ nhàng mà âm vang sẽ là hành trang đi theo con suốt cuộc đời. Có lẽ, đó sẽ là một bài học, một lời tâm niệm bổ ích cho các bạn trẻ – bài học về lối sống nghĩa tình,nghị lực, ý chí vươn lên.

4.   Tác động

Đoạn thơ đã thể hiện tình yêu thương sâu sắc của tác giả dành cho người đồng mình, cho quê hương, đất nước. Đoạn thơ đã rất thành công trong việc ca ngợi phẩm chất của người đồng mình, giúp em hiểu thêm về vẻ đẹp và sức sống mãnh liệt của người dân miền núi và ta cũng như đang bắt gặp lại chính làng quê mình, tâm hồn mình. . Qua những hình ảnh đẹp đẽ về người đồng mình, tác giả muốn nhắn nhủ con cũng như em hay những bạn học sinh còn trên ghế nhà trường: Phải biết yêu thương, trân trọng quê hương và con người nơi đây, qua lao động, bằng văn hóa đã nuôi dưỡng, chở che, giúp con khôn lớn, trưởng thành. Phải học tập và rèn luyện để có "chí lớn", noi gương những người đồng mình đã vượt qua mọi khó khăn để vươn lên trong cuộc sống. Đây chính là nền tảng cơ bản để tiếp bước cho con khôn lớn, trưởng thành. Con phải luôn sống bằng tình yêu và niềm tự hào về  quê hương, mong con luôn trân trọng quê hương và sống xứng đáng với tình yêu thương đó. Bài thơ cũng là lời nhắn nhủ cho bản thân em: dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, cũng cần phải giữ cho mình ý chí kiên cường, nghị lực vươn lên và không ngừng nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão. Em thật sự biết ơn cha mẹ, thầy cô giáo và những người đã giúp đỡ em  trong cuộc sống, từ đó ra sức học tập, rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội.

III. Kết bài

Nói với con  của Y Phương là niềm rung cảm tự nhiên, ẩn sâu chiều sâu triết lí. Chỉ vài câu thơ ngắn, vài lời thơ giản dị nhưng nhà thơ giúp ta hình dung được hình ảnh đáng yêu của người đồng mình giữa núi rừng thơ mộng, hiền hòa. Vẻ đẹp của họ được gợi ra từ cuộc sống lao động bình dị, từ bàn tay tài hoa và khối óc sáng tạo. Họ có niềm vui giản dị, tinh tế ngay trong cuộc sống mộc mạc đời thường. Vẻ đẹp cuộc sống của người đồng mình hay cũng chính là tất cả những gì mà con người cần mang theo trên mỗi bước đường đời.

 

PHÂN TÍCH NHÂN VẬT "PHƯƠNG ĐỊNH" TRONG TRUYỆN NGẮN "NHỮNG NGÔI SAO XA XÔ...

PHÂN TÍCH BÀI THƠ "MÙA XUÂN NHO NHỎ" CỦA THANH HẢI

 

PHÂN TÍCH BÀI THƠ "VIẾNG LĂNG BÁC" CỦA VIỄN PHƯƠNG