Thứ Ba, 17 tháng 5, 2022

ĐỀ LUYỆN TẬP ĐỌC HIỂU VÀ NLXH_10_Chủ đề: Tự lập là con đường cần thiết để ta trưởng thành

 


Câu 1. Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Trang Tử nói: "Gà rừng đi mười bước mới nhặt được một hạt thức ăn, đi trăm bước mới uống được một ngụm nước. Nhưng chúng không mong cầu được sống trong lồng". Chúng ta có giống được những con gà rừng không? Nếu chúng ta vì ưa thích thóc gạo bày sẵn mà chịu chui vào chiếc lồng. Rồi từ sau những song tre đó, chúng ta đòi trả tự do?

Từ xúc cơm, xếp quần áo, sách vở, đến chọn trường, chọn nghề, tìm việc, kiếm sống, chọn chồng chọn vợ, chọn tương lai... Chúng ta sẽ quá quen với việc được sắp sẵn. Chúng ta ưa làm việc đã được người khác lên kế hoạch hơn là tự mình vạch ra. Chúng ta chuộng thói quen hơn sáng tạo. Chúng ta chỉ vui khi có người tâng bốc, chỉ hết buồn nếu có người an ủi vuốt ve. Chúng ta thậm chí không muốn tự phân biệt sai đúng trừ khi có người làm thay. Chúng ta không thể làm chủ đời mình. Cứ như vậy, chúng ta đánh mất bản năng của gà rừng và biến thành con chim trong lồng lúc nào không biết nữa. Thậm chí, một con chim trong rất nhiều lớp lồng.

[...] Robert Fulghum từng trở thành tác giả best seller với một cuốn sách có tựa đề thú vị "Tất cả những gì cần phải biết tôi đều được học ở nhà trẻ". Đó là những nguyên tắc sống: chia sẻ, chơi công bằng, không đánh bạn, để đồ đạc vào chỗ cũ, không lấy những gì không phải của mình, dọn dẹp những gì bạn bày ra, nói xin lỗi khi làm tổn thương ai đó, rửa tay trước khi ăn, học một ít, suy nghĩ một ít, vẽ và hát và nhảy múa và chơi và làm việc một ít mỗi ngày, ngủ trưa, có ý thức về những điều kỳ diệu, cây cối và các con vật đều chết - và chúng ta cũng vậy, từ đầu tiên và quan trọng nhất cần phải học: quan sát.

Hãy đếm xem: 100 chữ. Những gì cần phải học chỉ như vậy. Chúng ta được học ở nhà trẻ nhưng đã đánh rơi dần trong quá trình lớn lên. Cũng như khi sinh ra, ta đã có sẵn bản năng độc lập nhưng lại đánh mất nó trong quá trình sống. Không có bản năng độc lập, chúng ta không thể nắm giữ được tự do. Nghĩa là trước khi đòi tự do, bạn phải tìm lại bản năng độc lập của mình.

(Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Phạm Lữ Ân, Nxb Hội nhà văn, 2012, tr 135)

a. Chỉ ra và gọi tên 01 phép liên kết có trong đoạn văn đầu văn bản.

b. Theo tác giả, điều gì khiến chúng ta đánh mất bản năng của gà rừng và biến thành con chim trong lồng lúc nào không biết?

c. Vấn đề chính được tác giả nêu trong văn bản là gì?

d. Trong tất cả các nguyên tắc sống được học ở nhà trẻ mà văn bản nêu ở trên, em thấy nguyên tắc nào có giá trị với mình nhất? Vì sao?

Câu 2. Viết bài văn khoảng 500 với nhan đề: Tự lập là con đường cần thiết để ta trưởng thành.

Gợi ý:

Câu 1.

a.       - Phép nối: Nhưng, Nếu, Rồi

- Phép lặp: chúng ta, gà rừng

- Phép thế: chúng - gà rừng

b.  Điều  khiến chúng ta đánh mất bản năng của gà rừng và biến thành con chim trong lồng lúc nào không biết: quen với việc được sắp sẵn, ưa làm việc đã được người khác lên kế hoạch; chuộng thói quen hơn sáng tạo; chỉ vui khi có người tâng bốc, chỉ hết buồn nếu có người an ủi vuốt ve; không muốn tự phân biệt sai đúng

c. Vấn đề chính trong đoạn trích là: chúng ta đang dần đánh mất bản năng độc lập, chủ động, tự do.

d. - Bài học: nói xin lỗi khi làm tổn thương ai đó.

 Khi vô tình làm tổn thương ai đó, bạn rất mong được tha thứ. Mặc dù nhiều trường hợp là không, nhưng trong hầu hết các trường hợp bạn sẽ được tha thứ và tiếp tục mối quan hệ của mình. Tuy nhiên, trước khi được tha thứ, bạn sẽ cần phải chuộc lỗi với những gì bạn gây ra. Hãy xin được tha thứ. Nói với người mà bạn đã gây lỗi rằng bạn thật sự xin lỗi vì những gì bạn đã làm. Sau đó, xin người đó tha thứ cho những hành động của bạn. Hãy nói “Tôi đã sai”, có thể là một cách để bạn dễ được tha thứ hơn.

Câu 2. Viết bài văn khoảng 500 với nhan đề: Tự lập là con đường cần thiết để ta trưởng thành.

1. Mở bài

Thành công không phải tự nhiên có được, mà đó là cả một quá trình mỗi người cần phải phấn đấu và rèn luyện. Quá trình đó không thể thiếu tính tự lập, một đức tính quan trọng quyết định đến tính cách và tương lai của một người.

2. Thân bài

* Giải thích

- Tự lập có nghĩa đen là đứng một mình, hiểu rộng ra thì đó là trạng thái suy nghĩ độc lập, tự đưa ra những quyết định và hành động đối với chính bản thân mình không phụ thuộc vào ý muốn của người khác, không dựa dẫm vào bất kỳ ai.

-   Tự lập không chỉ là một phẩm chất mà nó còn là một lối sống, một phong cách sống đẹp của con người, được xem là giá trị cốt lõi trên con đường hoàn thiện nhân cách của mỗi người. Là nền tảng, sức bật để ta vững bước trên con đường tương lai đầy chông gai sau này.

* Biểu hiện

- Tự lập trong quan điểm, trạng thái tinh thần: có lý tưởng, mục đích sống rõ ràng,…

- Tự lập về công việc, sinh hoạt cá nhân, quản lý thời gian và tài chính..

- Người tự lập thích tự làm lấy mọi việc, họ luôn muốn bản thân là một người hữu dụng và không là gánh nặng cho bất kỳ ai.

- Những người tài năng, giàu trí tuệ nổi tiếng bậc nhất trên thế giới như Bill Gates, Steve Job,… cũng vươn tới thành công, vươn tới vinh quang là nhờ tính tự lập.

* Phân tích

- Vì sao Tự lập là con đường cần thiết để ta trưởng thành?

+ Tự lập là yếu tố cần cho cuộc sống con người, giúp họ trưởng thành. Nó giúp chúng ta có một góc nhìn mới về cuộc sống, có cái nhìn bao quát về mọi mặt và ý thức hơn khi hành động để tránh gây ra hậu quả đáng tiếc. Nó giúp mỗi người sống có trách nhiệm với bản thân và bản lĩnh trước cuộc sống.

+ Tự lập là chìa khóa của thành công, bởi người tự lập sẽ nỗ lực, siêng năng và phấn đấu hết mình cho mục đích đã đề ra. Tự lập khơi dậy tài năng và trí sáng tạo của mỗi người. Tính tự lập giúp chúng ta khẳng định được giá trị bản thân trong cách nhìn cũng như suy nghĩ của mọi người.

+ Tự lập sẽ giúp con người không ỷ lại, không gục ngã khi thất bại. Khi có tính tự lập, bạn sẽ có đủ tự tin vào bản thân, có thể tự giải quyết được mọi việc và cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc khi hoàn thành công việc theo ý của mình. Bạn không thể trưởng thành trong trạng thái phụ thuộc và bị động. Sống thiếu tự lập con người thiếu tự tin với bản thân, không thể giải quyết một vấn đề đơn giản nhất và như vậy chúng ta mãi mãi chỉ là người thua cuộc. Tâm lý dựa dẫm khiến cho chúng ta mất phương hướng, khi gặp khó khăn trong công việc rất dễ buông xuôi, phó mặc cho số phận.

- Tự lập không có nghĩa là từ chối sự hỗ trợ hay quan tâm của cha mẹ mà chủ yếu là ý thức tự nỗ lực và làm chủ bản thân, làm chủ cuộc đời của chính bạn. Tự lập không thể học trên lý thuyết, tự lập chỉ có được khi bạn trải nghiệm thực tế. Con người chỉ cao quý khi họ biết đi lên bằng sự nỗ lực của bản thân và trân trọng những gì mình đang có.

* Phê phán

- Hiện nay, học sinh đang thiếu dần tính tự lập, ỷ lại vào học thêm ngoài giờ, mạng Internet, sách tham khảo, dựa dẫm quá nhiều làm học sinh thụ động, lười tư duy, lười động não suy nghĩ và phụ thuộc vào thầy cô và phụ thuộc sách tham khảo sẽ dần hình thành thói quen ỷ lại. Một số bạn trẻ hiện nay có tính ỷ lại, thụ động không biết phấn đấu, vươn lên làm chủ cuộc sống đó là thái độ không tốt cần chê trách.

* Bài học/Liên hệ

- Tính tự lập phải được hình thành và rèn luyện ngay từ khi còn nhỏ, có như vậy lớn lên ta mới có đủ bản lĩnh để có thể vượt qua những trở ngại. Nên nhớ nếu sống  ỷ lại vào người khác thì tương lai sẽ mất đi nhiều cơ hội và cuộc sống cũng trở nên nhàm chán, vô vị.

+ Với học sinh,hãy tập cho mình cách sống tự lập ngay từ những điều giản đơn nhất. Bạn có thể bắt đầu từ ý thức tự lập, tự quản lý những vấn đề cá nhân như thời gian, học tập, rồi dần dần sẽ tự lập về các mặt khác trong cuộc sống

+ Hãy ngừng đổ lỗi cho người khác vì không ai thay chúng ta chịu trách nhiệm về cuộc đời mình. Trở thành người có ích cho xã hội hay là những con búp bê chỉ để trang trí hay thậm chí là những con ký sinh trùng đều do bạn quyết định và lựa chọn.

3. Kết bài

Đôi chân trên cơ thể bạn được định hướng bước đi từ bộ não trong đầu bạn không phải trên người khác. Bởi vậy để hướng đi tốt nhất chỉ được đưa ra từ chính bạn. Vậy tại sao bạn không tự lập để làm nên thành công từ chính những ý tưởng bạn đang ấp ủ.