ĐỀ LUYỆN TẬP TUYỂN
SINH 10_2023-2024_ Chủ đề Ý CHÍ
Câu 1.
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Sức mạnh cơ bắp của mỗi người là có hạn,
nhưng ở người có ý chí sắt đá thì nghị lực là vô hạn. Vì vậy đừng bao giờ đảnh
mất niềm tin vào năng lực thật sự của bản thân mình. Với người có ý chí kiên cường
thì nghịch cảnh khiến cho họ thông minh hơn, mạnh mẽ hơn. Không có giới hạn nào
ngăn được ỷ chí con người. Những điều kỳ diệu xuất phát từ dám ước mơ táo bạo
và kiên tâm biến ước mơ đó thành hiện thực. Ý chí và quyết tâm mạnh mẽ giúp con
người vượt lên trên hoàn cảnh để đạt được thành công. Đối với người có ý chí mạnh
mẽ, khi rơi vào nghịch cảnh ngăn bước tiến, họ sẽ tìm hướng đi mới.
Nếu cuộc sổng bình dị làm cho người ta
cảm thấy tẻ nhạt, thì ý chí vượt qua sóng gió mang lại niềm vui và ý nghĩa chân
chính của cuộc đời. Khỉ đối diện với khó khăn thách thức, họ tìm mọi cách để vượt
qua chứ không tìm đường thoái lui. Thành công luôn đón chờ những con người kiên
trì và quyết tâm theo đuổi đến cùng mục tiêu đã chọn. Cựu thủ tướng Anh
Benjamin Disraeli quan niệm: “Khi con người sống cùng mục tiêu của mình thì sớm
muộn cũng sẽ đạt được mục tiêu đó, không có trở ngại nào có thể ngăn cản ý chí và
lòng quyết tâm của con người”. Đằng sau mỗi thành công vượt trội là những bài học
về sự bền gan vững chí trước những thử thách và cái giá có thể phải trả. Và rồi
thành công không phụ lòng những người có ý chí kiên cường và không nản lòng trước
những cái giả phải trả trên bước đường thực hiện mục tiêu của mình.
Lòng quyết tâm làm bất cứ điều gì cần
thiết, ngoại trừ những gì trái đạo đức, phi pháp, để đạt được điều mình mong ước,
mở con đường đến mọi thành công. Lòng quyết tâm sản sinh nghị lực kiên trì vượt
qua mọi khó khăn, thách thức để tiến đến mục tiêu cuối cùng. Khi đó mọi suy
nghĩ và tâm trí sẽ hướng đến việc tìm ra những giải pháp tốt nhất để vượt qua tất
cả mọi khó khăn, trở ngại. Mỗi lần vượt qua một khó khăn, thử thách là một lần
ý chí được tôi luyện thêm, tích lũy thêm kinh nghiệm và khơi dậy thêm khả năng
tiềm ẩn của bản thân.
Ai đó đã có câu nói rất hay: “Người bi
quan trách gió, người lạc quan hi vọng gió đổi hướng, người thực tế thì điều chỉnh
cánh buồm”. Người thất bại dù trong đầu đầy ấp ý tưởng, nhưng luôn tìm cách biện
minh để không hành động. Đó là sự khác biệt lớn giữa người thành công và kẻ thất
bại. Nhà văn hiện thực lớn nhất người Pháp vào nữa đầu thế kỷ 19 Honore de
Balzac cho rằng: “ Không có tài năng vĩ đại nào mà thiếu ý chí mạnh mẽ”.
(Tổng hợp từ
Internet )
a. Dựa vào văn bản, hãy chỉ ra ít nhất
2 lợi ích của lòng quyết tâm.
b. Tìm thành phần khởi ngữ trong đoạn
văn đầu văn bản.
c. Quan niệm của cựu thủ tướng Anh Benjamin Disraeli giúp em
hiểu gì về cách con người phải đối diện với trở ngại, khó khăn.
d. Em có đồng tình với nhận định của
nhà văn Honore de Balzac: “ Không có tài năng vĩ đại nào mà thiếu ý chí mạnh
mẽ” không? Vì sao? Trả lời trong khoảng 4-6 dòng.
Câu 2.
Từ việc hiểu nội dung Ngữ liệu trên và từ trải nghiệm cuộc sống, hãy viết
bài văn khoảng 500 chữ trả lời câu hỏi: Phải
chăng chỉ cần có ý chí, không gì là không thể?
Câu 3.
Học sinh được chọn 1 trong 2 đề sau:
Đề 1.
Bếp Hoàng Cầm
ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
( Trích Bài thơ về
tiểu đội xe không kính, Phạm Tiến Duật, SGK Ngữ
Văn 9, Tập 1, NXBGDVN, 2023, Trg 132)
Hãy phân tích đoạn thơ trên giúp em cảm nhận được sức mạnh của ý chí.
Trình bày những tác động của đoạn thơ đối với bản thân em.
Đề 2.
Tình huống:
Một thực trạng đáng buồn hiện nay là một bộ phận giới trẻ ngày nay quá dễ dàng
gục ngã trước thử thách khó khăn, trở nên tự ti, bi quan.
Nhiệm vụ: Hãy
chọn giới thiệu một tác phẩm văn học để giúp các bạn nhận ra vai trò của ý chí
trong cuộc sống và viết bài văn nghị luận lý giải cho sự lựa chọn của em.
GỢI Ý
Câu 1.
a. 2 lợi ích của lòng quyết tâm: sản
sinh nghị lực kiên trì vượt qua mọi khó khăn, thách thức để tiến đến mục tiêu
cuối cùng; khơi dậy thêm khả năng tiềm ẩn của bản thân
b. Thành phần khởi ngữ trong đoạn văn
đầu văn bản: (Đối với) người có ý chí mạnh mẽ
c. Quan niệm của cựu thủ tướng Anh Benjamin Disraeli giúp em
hiểu về cách con người phải đối diện với trở ngại, khó khăn: Ý chí là động lực
giúp con người vượt qua mọi thử thách và đạt được mục tiêu; con người không thể
dễ dàng nản lòng trước những khó khăn, mà phải tiếp tục cố gắng và tìm kiếm giải
pháp; biến những trở ngại thành cơ hội để học hỏi và phát triển bản thân.
d. Em có đồng tình với nhận định của
nhà văn Honore de Balzac: “ Không có tài năng vĩ đại nào mà thiếu ý chí mạnh
mẽ” . Vì
+ Tài năng là yếu tố quan trọng giúp
con người đạt được thành công, nhưng ý chí quyết định việc họ có thể phát huy
được tài năng đó hay không.
+
Một người có tài năng nhưng thiếu ý chí sẽ không đủ động lực để nỗ lực
và rèn luyện, từ đó khó có thể đạt được thành công to lớn.
+
Ngược lại, người có ý chí kiên cường, dù không có tài năng thiên bẩm,
nhưng họ có thể học hỏi, rèn luyện và bù đắp những thiếu sót của bản thân để đạt
được thành công.
+
Lịch sử đã chứng minh nhiều tấm gương thành công vang dội nhờ ý chí và
nghị lực phi thường, điển hình như Helen Keller, Albert Einstein,...
Câu 2. Phải chăng chỉ cần có ý chí,
không gì là không thể?
A.
Mở bài
-
Khó khăn hay thất bại chỉ là những trở ngại mà cuộc sống muốn thử thách ý chí
và lòng kiên trì của bạn mà thôi.
B.
Thânbài
*
Giải thích:
+
Ý chí là sức mạnh nội tâm, là sự kiên định, quyết tâm theo đuổi mục tiêu đến
cùng, dù gặp phải muôn vàn khó khăn thử thách.
+
Câu nói khẳng định sức mạnh phi thường của ý chí, vai trò quan trọng của ý chí
trong việc dẫn đến thành công.
=>
Ý chí là nguồn động lực thúc đẩy con người vượt qua giới hạn bản thân, biến ước
mơ thành hiện thực. Ý chí là chìa khóa giúp con người mở cánh cửa thành công,
nhưng nó không phải là cánh cửa duy nhất.
*
Biểu hiện:
+
Người có ý chí luôn có thể chuyển rủi thành may, chuyển họa thành phúc, không
khuất phục số phận và đổ lỗi thất bại do số phận. Ví dụ: Milton, Beethoven,
Helen Keller, Nick Vujicic …
+
Luôn biết khắc phục hoàn cảnh khó khăn bằng cách tự lao động, mưu sinh, vừa học
vừa làm, tự mở cho mình con đường đến tương lai tốt đẹp.
+
Những người bị bệnh tật hiểm nghèo hoặc bị khiếm khuyết trên thân thể: cố gắng
tự chăm sóc cho bản thân, cố gắng tập luyện, làm những việc có ích.
*
Phân tích:
-
Con đường dẫn đến thành công luôn đầy rẫy những chông gai, thử thách. Ý chí sẽ
giúp con người vượt qua những khó khăn đó.
+
Ý chí là nguồn động lực giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách và đạt được
thành công. Khi có ý chí mạnh mẽ, con người sẽ không ngại đương đầu với những
trở ngại, từ đó biến những thử thách thành cơ hội để phát triển bản thân, luôn
kiên trì, nỗ lực để đạt được mục tiêu đã đề ra.
+
Ý chí thôi thúc con người không ngừng học hỏi, rèn luyện, hoàn thiện bản thân
và kiên trì theo đuổi mục tiêu, dù gặp nhiều khó khăn thử thách.. Ý chí giúp
con người vượt qua những giới hạn tưởng chừng như không thể, bứt phá bản thân
và tạo nên những điều phi thường.
+
Ý chí cần được chuyển hóa thành những hành động thiết thực, nỗ lực không ngừng
nghỉ để biến ước mơ thành hiện thực. Một người chỉ có ý chí mà không hành động
thì cũng giống như "có lửa mà không đốt củi".
-
Ý chí không phải là phép màu có thể biến mọi ước mơ thành hiện thực một cách
phi thực tế.
+
Có những mục tiêu quá xa vời thực tế, hay những hành động đi ngược lại đạo đức,
thì dù có ý chí mạnh mẽ đến đâu cũng không nên theo đuổi.
+
Bên cạnh ý chí, con người còn cần có tài năng, trí tuệ, sự sáng tạo, cơ hội và
may mắn để đạt được thành công. Một người có ý chí mạnh mẽ nhưng thiếu đi những
yếu tố khác cũng khó có thể gặt hái được thành công vang dội.
*
Phê phán: Thực tế có nhiều bạn trẻ
+ chưa làm nhưng thấy khó khăn đã nản chí phó mặc
cho số phận; thấy thất bại thì hủy hoại và sống bất cần đời.
+
có điều kiện đầy đủ nhưng không chịu học tập, buông thả, không nghĩ đến tương
lai, sẵn sàng "thả trôi" những mục tiêu của mình để sa đà, ngã vào những
tệ nạn xã hội.
*
Bài học:
+
Mỗi người đều phải có trách nhiệm với cuộc đời của chính mình. Biết chấp nhận
những khó khăn, thử thách, coi khó khăn, thử thách là môi trường để tôi luyện.
+
Luôn nuôi dưỡng ý chí mạnh mẽ, kết hợp nó với trí tuệ, sự nỗ lực và thái độ
tích cực.
+
Luôn học hỏi những kiến thức, kỹ năng mới, không ngừng nỗ lực, rèn luyện để
hoàn thiện bản thân.
+
Xác định mục tiêu rõ ràng và chia nhỏ mục tiêu thành những bước nhỏ, dễ thực hiện,
từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể để đạt được từng bước.
C.
Kết bài
-
Thành công sẽ đến với những ai biết kiên trì và không ngừng học hỏi, rèn luyện
bản thân.
Câu
3.
Đề
1.
A.
Mở bài
-
Phạm Tiến Duật (1941 - 2007) là nhà thơ lớn, có nhiều sáng tác, trưởng thành
trong đội ngũ các nhà thơ thời kháng chiến chống Mĩ.
-
Bài thơ về tiểu đội xe không kính được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống
đế quốc Mĩ, ca ngợi tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm, chiến đấu vì miền
Nam ruột thịt của các chiến sĩ lái xe Trường Sơn.
-
Vẻ đẹp lạc quan sôi nổi của tuổi trẻ và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam,
trái tim yêu nước nồng nhiệt của tuổi trẻ thời chống Mĩ được thể hiện rất hay trong hai khổ cuối bài
thơ:
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
…
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
B. Thân bài
1. Khái quát
Bài
thơ có bảy khổ, khổ nào cũng có hình ảnh chiếc xe, hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ và
cái ác liệt cùng sự anh hùng. Từ những chiếc xe tải không kính trên tuyến đường
Trường Sơn, ta vẫn thấy được tinh thần ung dung bình tĩnh, hiên ngang dũng cảm
của người lính lái xe. Mỗi khổ thơ hiện lên một vẻ đẹp của người chiến sĩ. Bức
chân dung đẹp ấy lại được khắc họa rõ nét qua tình cảm đồng chí, đồng đội nồng ấm
và tình yêu Tổ quốc thiêng liêng cao cả, ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.
2.
Phân tích:
*
Khổ 6: Từ trong khó khăn, người lính từ
mọi miền xa lạ trở thành “gia đình” của nhau với một niềm tin tất thắng.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
…
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
-
Tình đồng đội được gắn kết khi ta cùng chung bát đũa, chung bữa cơm dã chiến
trên rừng, nằm cùng nhau kể lể chuyện tâm tình.
+
Giữa chiến trường đầy bom đạn mà họ vẫn đàng hoàng “Bếp Hoàng Cầm ta dùng giữa
trời”. Cụm từ “dựng giữa trời” một lần nữa cho thấy sự hiên
ngang bất khuất của người lính.
+
Bữa cơm dã chiến chỉ có một bát canh rau rừng, có lương khô… thế mà rất đậm đà.
Với Phạm Tiến Duật nói riêng cũng như tất cả những người lính thì tình đồng
đội cũng là tình anh em ruột thịt, vô cùng thân thiết
+
Một chữ “chung” rất hay gợi tả gia tài người lính, tấm lòng, tình cảm của
người lính. Tiểu đội xe không kính đã trở thành một tiểu gia đình chan chứa
tình thương. Chính tình cảm ấy giúp họ mạnh mẽ hơn tiếp tục lên đường.
-
Tình đồng đội đã sưởi ấm lòng chiến sĩ, chắp cánh cho tâm hồn họ bay bổng. Sau
giây phút nghỉ ngơi ngắn để rồi các anh lại tiếp tục hành quân.
+
Từ láy “chông chênh” gợi ra con đường gập ghềnh, khó khăn ở
phía trước, giấc ngủ của người lính cũng không được trọn vẹn mà luôn lắc lư
theo nhịp chiếc xe.
+
Điệp từ “lại đi” diễn tả nhịp bước hành quân, biểu hiện đoàn xe không ngừng
tiến tới, không một sức mạnh bạo tàn nào của giặc Mỹ có thể ngăn nổi.
+
Hình ảnh ẩn dụ “trời xanh thêm” là một hình ảnh đầy chất thơ và giàu ý
nghĩa. Trời xanh là một bầu trời cao, rộng, yên bình và đẹp đẽ.
_
Câu thơ đã mở ra một khung cảnh thật tươi đẹp, đẹp như chính tâm hồn trẻ
trung, phơi phới niềm lạc quan, niềm tin quyết chiến quyết thắng của những
người lính vậy!
=>
Đây là một đoạn thơ thể hiện sinh hoạt vật chất và tinh thần người lính thời
đánh Mỹ rất độc đáo. Người lính đi giữa đạn bom vẫn luôn nhìn thấy màu xanh của
hi vọng, của sự sống đang ngời lên phía trước
*
Khổ 7: Vẻ đẹp tình yêu nước nồng nàn,
mãnh liệt, ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam thống nhất đất nước
Không có kính, rồi xe không có đèn,
…
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
-
Hình ảnh chiếc xe bị bom đạn Mĩ phá đến biến dạng càng góp phần khắc họa rõ nét
hình ảnh người chiến sĩ lái xe dũng cảm, kiên cường vì sự nghiệp giải phóng miền
Nam.
+
Điệp ngữ “không có” đi cùng với phép liệt kê “kính, đèn, mui, xe”.
Hai câu thơ càng khắc họa tô đậm rõ nét, chân thực sự tàn phá, hủy hoại
khủng khiếp của chiến tranh.
-
Những chiếc xe đó lại như những chiến sĩ kiên cường vượt lên trên bom đạn, hăm
hở lao ra tiền tuyến với một tình cảm thiêng liêng: vì miền Nam
+
Từ gợi tả “vẫn” cho thấy ý chí,quyết tâm của người
lính,không hề lung lay trước khó khăn nguy hiểm. Đây là lời khẳng định chắc
nịnh, mạnh mẽ, tinh thần dũng cảm,ý chí kiên cường,lòng yêu nước nồng nàn
của người lính lái xe.
+
Hình ảnh hoán dụ “trái tim” ở cuối dòng thơ thật đẹp.Đó chính là “trái
tim” yêu nước, hi sinh tất cả để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước,là niềm
tin vào chiến thắng, vào tự do.
+Hình
ảnh "trái tim cầm lái" kết hợp cùng kết cấu câu “vẫn - chỉ
cần” đã lý giải về sức mạnh vượt khó, khẳng định hơn tinh thần hiên
ngang bất khuất, sự lạc quan tự tin trong cuộc chiến của người lính lái
xe. Đây là cội nguồn sức mạnh của cả đoàn xe, gốc rễ, phẩm chất
anh hùng của người cầm lái.
+
Giọng thơ, ý thơ trở nên mạnh mẽ, hào hùng, vẫn là cách nói thản nhiên ngang
tàng của lính, nói nhiều “cái không” nhưng câu thơ lại nhấn mạnh “cái có”: một
tinh thần trách nhiệm, một tinh thần yêu nước nồng nàn.
=>
Quyết tâm chiến đấu và chí khí anh hùng của người lính không có đạn
bom nào của kẻ thù có thể làm lay chuyển được. Chính nhờ có lòng yêu nước nồng
nàn đó, những người lính của chúng ta đã góp sức mình làm nên những chiến thắng
vẻ vang trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
3.
Đánh giá đặc sắc nghệ thuật:
Với
quan niệm “chủ yếu đi tìm cái đẹp từ trong những diễn biến sôi động của cuộc sống”,
Phạm Tiến Duật đưa tất cả những chất liệu hiện thực của cuộc sống chiến trường
vào trong thơ. Cách tiếp cận hiện thực ấy đã đem lại cho thơ Phạm Tiến Duật một
giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, hóm hỉnh, tinh nghịch mà sâu sắc. Bài
thơ về tiểu đội xe không kính là tác phẩm đặc sắc và tiêu biểu nhất cho phong
cách thơ của ông. Nổi bậc trong bài thơ hình tượng người lính lái xe được khắc
họa hết sức độc đáo, mang đậm phong cách thơ hóm hỉnh, tinh nghich của phạm Tiến
Duật.
4.
Tác động
- Đoạn thơ đã giúp em hiểu thêm về cuộc sống gian khổ
nhưng vẫn đầy ý nghĩa của những người lính lái xe không kính trên tuyến đường
Trường Sơn. Em cảm thấy xúc động tự hào khi đọc về cuộc sống gian khổ, thiếu thốn
nhưng đầy lạc quan yêu đời và ý chí quyết tâm của những người lính và luôn có
niềm tin vào tương lai. Em nhận ra bản thân mình cần có niềm tin vào bản thân,
vào cuộc sống, luôn nỗ lực phấn đấu để đạt được mục tiêu của mình dù phải đối mặt
với nhiều khó khăn, thử thách.
- Em trân trọng và biết ơn những người lính đã hy
sinh xương máu vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Càng ngưỡng mộ, biết ơn hy sinh mất mát của cha ông em càng trân trọng cuộc sống
hòa bình ngày hôm nay. Em tự nhủ bản thân phải học tập, rèn luyện để trở thành
một người có ích cho xã hội. Em phải rèn cho mình thần lạc quan, yêu đời và ý
chí quyết tâm để vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống, luôn nỗ lực
phấn đấu để đạt được mục tiêu của mình. Là một chủ nhân tương lai của đất
nước em cần rèn luyện lòng yêu nước, tự hào
dân tộc, ý thức trách nhiệm với cộng đồng, sẵn sàng cống hiến sức mình cho sự
phát triển của đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
C.
Kết bài
Tác
giả đã xây dựng thành công hình tượng người lính lái xe trong thời kỳ kháng chiến
chống Mỹ là những con người anh hùng, dũng cảm, lạc quan, yêu đời, coi thường
gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ, biết hi sinh bản thân mình vì nghĩa lớn, vì
nhân dân, vì đất nước:
“Cái
vết thương xoàng mà đưa viện
Hàng
còn chờ đó tiếng xe reo
Nằm
ngửa nhớ trăng, nằm nghiêng nhớ bến
Nôn
nao ngồi dậy nhơ lưng đèo.”
“Bài
thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật đã góp phần hoàn thiện, hoàn
mĩ bức tượng đài nghệ thuật bất tử về người lính Việt Nam thời kì kháng chiến
chống Mỹ cứu nước. Họ là hiện thân của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là hình tượng
đẹp nhất của thế kỷ “Như Thạch Sanh của thế kỷ hai mươi” (Tố Hữu).
Đề 2
- Một thực trạng đáng buồn hiện nay là một bộ phận giới trẻ ngày nay quá
dễ dàng gục ngã trước thử thách khó khăn, trở nên tự ti, bi quan.
- Ý chí của con người không phải trời sinh ra mà có, nó xuất phát và được
rèn luyện từ gian khổ của cuộc sống. … Ý
chí mang lại sức mạnh vô hạn tận giúp cho con người chiến thắng những giông tố
để bước tới thành công.
- Nếu như
có lúc nào đó bạn phải đối mặt với sự thất bại, cảm thấy mất niềm tin vào cuộc
sống, bạn sẽ làm gì? Còn tôi, tôi sẽ nghĩ ngay đến tiểu thuyết “Ông già và
biển cả” của tác giả Hemingway mà tôi từng đọc trước đó. Tại sao ư? Bởi có
một chân lý xuyên suốt cuốn sách mà tôi đã học được: “Bị đánh bại chỉ là tình
trạng nhất thời, bỏ cuộc mới là thất bại vĩnh viễn”. Cuốn sách sẽ là động lực
giúp mỗi người vượt qua tất cả những cảm giác tiêu cực đó.
2.
Giới thiệu tác phẩm và nêu ý nghĩa: (Theo
https://dimibook.com/ong-gia-va-bien-ca-cuon-tieu-thuyet-hap-dan-ban-khong-nen-bo-qua)
- Tác phẩm “Ông già và biển cả (The Old Man and the Sea)” được coi là
cuốn tiểu thuyết thành công nhất của vị tiểu thuyết gia người Mỹ vô cùng nổi tiếng
Ernest Miller Hemingway (21/7/1899 – 2/7/1961) với những giải thưởng lớn như:
Giải thưởng Pulitzer (1953), giải thưởng Nobel Văn học (1954). Hemingway đã viết
tác phẩm này tại Cuba vào năm 1951, một năm sau được xuất bản thành sách và được
đông đảo độc giả trên toàn thế giới yêu thích.
- Tác phẩm “Ông già và biển cả” kể
về một ông lão đánh cá có tên Santiago và chuyến ra khơi đặc biệt kéo dài 3
ngày 2 đêm của ông trên đại dương mênh mông. Santiago là một ông lão rất nghèo
khổ, gia tài duy nhất của ông chỉ là một chiếc thuyền sơ sài, vì vậy, việc bắt
được những con cá to là vô cùng khó đối với ông. Có những khi, đến 84 ngày ông
cũng không bắt được con cá nào, tuy vậy, ông vẫn rất yêu thích công việc của
mình và đã dành cả đời mình cho những chuyến đi săn trên biển.
Tuy rằng rất nhiều lần ra khơi trở về tay trắng nhưng ông vẫn
không nản chí. Lần này, ông quyết định sẽ đi xa hơn và đánh một mẻ cá thật lớn.
Quả nhiên, sau 3 ngày vật lộn với con cá kiếm khổng lồ cực kỳ khỏe và đầy kiêu
hãnh, ông đã hạ gục được nó một cách ngoạn mục: “…thu hết tàn lực, cộng với
sức mạnh ông lão vừa vận lên trong người, ông xiên mũi xỉa vào lườn con cá,
đúng vào chỗ sau chiếc vi bên lườn lúc ấy đang giương lên ngang tầm ngực ông
lão. Cảm thấy lưỡi thép đã cắm phập vào thịt nó, ông lão cúi mình xuống, đem sức
mạnh toàn thân cố ấn mạnh thêm cho thật sâu”. Ông đã chiến thắng con cá,
chiến thắng cả đại dương xanh thắm.
Tuy nhiên, vui mừng với chiến thắng chưa được bao lâu thì những
con cá mập rủ nhau đến xâu xé “chiến lợi phẩm” của ông trên đường trở về. Để rồi
khi vào đến bờ thì con cá kiếm khổng lồ của ông chỉ còn lại bộ xương, mặc cho
ông đã chống trả rất quyết liệt với lũ cá mập.
Đến đây, tôi chợt nghiệm ra rằng, trong cuộc sống của chúng
ta cũng vậy, không có con đường nào dẫn đến thành công mà trải đầy hoa hồng. Nhất
là khi bạn có một xuất phát điểm thấp thì bạn càng phải nỗ lực hơn, kiên cường
hơn gấp nhiều lần người khác. Điều đó cũng đòi hỏi bạn phải có một ý chí kiên
trì, bền bỉ và “liều” như ông lão Santiago vậy. Kể cả khi bạn đã đạt được thành
quả cho những nỗ lực đó, cũng tuyệt đối đừng ngủ quên trên chiến thắng, bởi vì
khó khăn vẫn có thể ập đến bất kỳ lúc nào, luôn có những kẻ đố kỵ, ghen ghét với
thành tích của bạn, họ lăm le tranh giành và biến mọi công sức của bạn trở
thành công cốc, ngay cả khi bạn đã phải oằn mình chống chọi với khó khăn, thậm
chí nguy hiểm để đạt được.
Tuy “Ông già và biển cả” chỉ là một cuốn tiểu thuyết ngắn với
123 trang sách, nhưng nó đã để lại trong lòng độc giả biết bao cảm xúc, suy
nghĩ và nhiều bài học ý nghĩa. Đọc tựa đề của cuốn sách, chắc hẳn sẽ có bạn thắc
mắc rằng: Vì sao không phải là “Ông già và con cá kiếm” hay “Ông già và lũ cá mập”
mà lại là “Ông già và biển cả”? Bởi vì điều mà ông lão đánh cá Santiago phải đối
mặt, phải chống chọi là biển cả rộng lớn và tất cả những nguy cơ tiềm ẩn trong
đó, chứ không riêng gì lũ cá mập hay cá kiếm. Thông qua đó, tác giả Hemingway
muốn nhấn mạnh rằng sức mạnh của con người có thể sánh ngang với biển cả sâu thẳm,
rộng lớn chứ không hề nhỏ bé. Chỉ cần sự quyết tâm và ý chí mạnh mẽ thì con người
sẽ có thể chinh phục và làm chủ được vạn vật.
Bằng ngòi bút nghệ thuật vô cùng đặc sắc của mình, Hemingway
đã khắc họa hình tượng ông lão đánh cá Santiago vô cùng giản dị, mộc mạc, gần
gũi với thân hình già nua, làn da rám nắng và những vết sẹo đã cũ kỹ theo thời
gian, chỉ có đôi mắt là toát lên vẻ tinh anh, chứa đầy sự lạc quan và niềm hi vọng.
Sau những chuyến “đi săn” thất bại, niềm hi vọng, ý chí của lão lại càng mãnh
liệt hơn. Dù biển cả có “tệ bạc” với lão thì lão vẫn yêu nó, yêu công việc này
một cách tha thiết. “Bây giờ không còn thời gian để nghĩ về những thứ bạn
không có. Hãy nghĩ về những điều bạn có thể làm với những gì bạn có”, đó là
câu nói của ông lão Santiago.
Qua những tình tiết trong câu chuyện, chúng ta có thể nhận
thấy rằng ông lão rất thông minh, tích cực và quyết đoán. Từ đó, tác giả muốn
người đọc hiểu rằng, muốn thành công thì bạn cần phải có những suy nghĩ không
giống những người khác. Thành công có được là cả một quá trình kiên trì, nhẫn nại
và học hỏi chứ không phải chỉ là nhờ sự may mắn và những suy nghĩ có phần viển
vông. Hình tượng con cá kiếm to lớn và vô cùng đẹp đẽ chính là tượng trưng cho
những ước mơ, hoài bão, khát vọng thành công của mỗi chúng ta. Ông lão Santiago
đã phải vận dụng hết những khả năng của mình, tìm mọi cách để câu được con cá,
chúng ta cũng hãy như vậy, hãy tìm mọi cách để tìm kiếm và đạt được ước mơ,
khát vọng của riêng mình. Để chiến thắng được con cá kiếm khổng lồ đối với ông
lão già nua không phải là chuyện dễ dàng. Trong quá trình đó, đã có lúc lão thấm
mệt, muốn nghỉ ngơi, nhưng ngay lập tức lão từ bỏ suy nghĩ đó:
“Ta có thể chịu đựng mà không cần ngủ” lão tự nhủ.
“Nhưng như thế thì thật quá nguy hiểm”. Lão bắt đầu
dò dẫm bò về phía đuôi thuyền, thận trọng không làm giật sợi dây.
“Có lẽ nó cũng đang lơ mơ ngủ”, lão nghĩ.
“Nhưng mình không muốn nó được nghỉ ngơi, nó phải kéo cho
đến khi chết”
Những lời tự nhủ của ông lão đã mang lại cho mỗi chúng ta một
bài học sâu sắc, đôi khi chúng ta lười biếng, quá dễ dãi với bản thân và tự đưa
ra lời ngụy biện cho sự lười biếng đó của mình. Nếu muốn đạt được thành công
như mong đợi, chúng ta cần phải thay đổi ngay điều đó. Phải biết nắm bắt và tận
dụng mọi cơ hội, bởi vì cơ hội có thể đến rất nhanh và biến mất ngay trong khoảnh
khắc chúng ta “lười biếng” đó, chỉ để lại một sự hối tiếc vô cùng lớn.
Hình ảnh bộ xương cá kiếm khổng lồ mà ông lão mang về sau 3
ngày 2 đêm chống chọi chính là điểm nổi bật của toàn câu chuyện. Vậy với kết quả
này, bạn nghĩ rằng ông lão đã thành công hay thất bại sau chuyến ra khơi? Tôi
thì cho rằng ông lão đã thành công, và có lẽ ông lão cũng nghĩ vậy. Bởi ông từng
nói: “Bạn không giết con cá để duy trì sự sống và bán để đổi lấy thức ăn. Bạn
giết nó vì lòng kiêu hãnh bởi vì bạn là một ngừoi đánh cá”. Vì vậy, với
ông, thành công không phải là có cá để đem đi bán mà thành công là ông đã chiến
thắng con cá kiếm khổng lồ bằng tất cả sự quyết tâm của mình, chiến thắng bầy
cá mập được mệnh danh là “hung thần biển cả” để an toàn trở về. Ông cũng mang về
được bộ xương cá làm minh chứng hùng hồn cho tất cả những chiến công lừng lẫy của
mình. Cho mọi người thấy rằng một lão già với những công cụ thô sơ lại có thể
chinh phục được đại dương vô tận mà không hề nao núng.
Tác phẩm “Ông già và biển cả” đã được tác giả Hemingway sử dụng
những từ ngữ miêu tả một các chân thật, sinh động, hấp dẫn và cuốn hút người đọc
khiến bất kỳ một ai khi đọc cũng không thể rời mắt. Cuốn sách đã mang lại cho độc
giả những bài học quý giá, những triết lý sống vô cùng thân thuộc, gần gũi
nhưng không kém phần sâu sắc và đầy tính giáo dục. Ai cũng có trong mình một ước
mơ, nhưng hành trình chinh phục những ước mơ đó đối với người đều không phải là
chuyện dễ dàng. Những lúc gặp khó khăn khiến bạn nản chí, hãy nhớ đến hình ảnh ông
lão già cả, gầy gò luôn kiên trì, lạc quan và tràn đầy hi vọng. Mỗi người chỉ
có một cuộc đời để sống, một tuổi trẻ để khát khao, vậy nên hãy sống hết mình với
ước mơ, với lý tưởng để không phải nuối tiếc.
3. Tác động:
-
Ý chí luôn là yếu tố quan trọng để con người vượt qua nghịch cảnh mà vươn lên.
Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng và dễ đi thế nên để vượt qua hết
những cam go vất vả đó điều chúng ta cần là một ý chí vững bền, một lòng quyết
tâm vượt qua tất cả, không lung lay dù cho phải đối mặt với bất cứ điều gì. Nỗi
sợ hãi, sự đau khổ tuyệt vọng sẽ đánh chết ý chí và nghị lực của mỗi người. Thế
nên, thay vì đau buồn, ủ dột vượt thì hãy đổi lấy nó bằng nụ cười và sự tin tưởng
vào ngày mai phía trước. Hình ảnh ông lão đánh cá Santiago là bài học quý giá về
ý chí nghị lực cho mỗi chúng ta trong cuộc sống. Từ đó, tự thấy mình phải có
trách nhiệm sống và học tập để xứng đáng với những thành quả cách mạng mà các bậc
tiền nhân đã dày công gầy dựng
