Thứ Tư, 5 tháng 6, 2013

Bức tranh ngày xuân trong bốn câu thơ đầu bài “Cảnh ngày xuân



          “Truyện Kiều của Nguyễn Du ”rất thành công trong nghệ thuật tả cảnh .Đoạn trích “Cảnh ngày xuân ”là đoạn thơ tiêu biểu thể hiện rõ tài năng miêu tả cảnh của nhà thơ .
         Bốn câu thơ đầu đã miêu tả cảnh ngày xuân đẹp như một bức tranh . Nhà thơ đã lựa chọn những chi tiết tiêu biểu nhất mang nét đặc trưng của ngày xuân để khắc hoạ .
                               “Ngày xuân con én đưa thoi
                            Thềm quang chín chục đã ngoài sáu mơi ”.
          Giữa bầu trời bao la mêng mông là những cánh én bay qua , bay lại như đưa thoi. hai chữ “đưa thoi ”rất gợi hình gợi  cảm .Nó vừa gợi được cánh én như con thoi bay qua , bay lại chao lượn , vừa thể hiện được thời gian ngày xuân đang trôi nhanh . Nhà thơ mượn cách nói của dân gian , “thời gian thấm thoắt thoi đưa” để miêu tả  . Cảnh ngày xuân hiện nên trong thơ ông vừa bình dị vừa sống động .
         Sau cánh én đưa thoi là ánh xuân , là “thềm quang ” của mùa xuân khi đã ngoài sáu mươi . Cách tính thời gian và miêu tả vẻ đẹp mùa xuân của Nguyễn Du mang những nét rất riêng . hai chữ “Thềm quang ”để thể hiện mùa xuân đã sang tháng ba .Hai chữ ấy đã gợi nên màu hồng của ánh xuân , cái đầm ấm của khí xuân , cái mêng mông bao la của đất trời .Câu thơ đã thể hiện được không gian mùa xuân thật trong sáng .
          Bức tranh mùa xuân ấy còn là sắc xanh mơn mởn , ngọt ngào của cỏ non trải ra , lan rộng như tấm thảm tới tận chân trời .
                            “ Cỏ non xanh tận chân trời
                            Cành lê trắng điểm một vài bông hoa ”.
        Người đọc đều cảm nhận thấy nhà thơ Nguyễn Du đã tiếp thu những yếu tố miêu tả của câu thơ cổ Trung Quốc .
“Cỏ thảm liền với trời xanh
Trên cành lê có mấy bông hoa ”.
        Nhưng ở dây , Nguyễn Du đã có điểm sáng tạo .Ông đã thiên về miêu tả sắc trắng của bông hoa .Dùng phép đảo ngữ đưa tính từ “trắng lên trước cụm từ “vài bông hoa”để cùng với tính từ “ xanh ”ở câu trên .Câu thơ của Nguyễn Du đã trở thành bức hoạ với gam màu dịu dàng .Trên nền xanh của cỏ biếc , điểm xuyến một vài bông hoa lê trắng đã tạo thành một bức gấm thêu .Nghệ thuật phối hợp sắc màu của Nguyễn Du thật tài tình . Cái màu xanh –trắng hài hoà ấy gợi lên cảm giác cảnh mênh mông mà không quạnh vắng , trong sáng mà trẻ trung , nhẹ nhàng mà thanh khiết .

          Như vậy , bốn câu thơ đầu là một bức tranh về ngày xuân bằng ngôn từ .Bức tranh ấy đẹp , bình dị mà thơ mộng .Đó là bức tranh có màu sắc hài hoà , dịu dàng , tươi tắn .Đó là màu xanh của cỏ , màu trắng của hoa lê. Bức tranh ấy có không gian mênh mông ,  thoáng đạt .Có những cánh én đang chao lượn . có màu hồng của ánh thềm quang . Vẽ được bức trang xuân hoa lê như vậy đã thể hiện rõ tình yêu thiên nhiên , sự gắn bó với cảnh vật ngày xuân của Nguyễn Du . Qua đó ta cảm nhận được một bức tranh thiên nhiên đẹp .Đó là  một nét đẹp truyền thống văn hoá của dân tộc ta.